عصب هیپوگلوسال: عملکرد، شرایط و اختلالات

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

آسیب عصب هیپوگلوسال

عصب هیپوگلاس: منشا ، دوره ، عملکردها ، آسیب شناسی ها

عصب هیپوگلوسال چیست؟

عصب هیپوگلوسال به عنوان عصب دوازدهم جمجمه ای نیز شناخته می شود. این عصب عمدتاً یک عصب حرکتی است و حامل فیبرهای حرکتی است که عضلات را کنترل می کند. دارای فیبرهای سمپاتیک است که رگ های خونی زبان و برخی غدد دهان را تامین می کند.

عصب هیپوگلوسال از هسته هیپوگلوسال در قسمت تحتانی مدولا منشا می گیرد. دارای چهار شاخه است:

- شاخه مننژ

- شاخه نزولی

- شاخه تیروئید

- شاخه عضلانی/زبانی

عصب هیپوگلوسال بیشتر اعمال زبان لازم برای خوردن و صحبت کردن را کنترل می کند.

شاخه های عصب هیپوگلوسال

عصب هیپوگلوسال چه می کند؟

عملکرد عصب هیپوگلوسال کنترل ماهیچه های زبان است. زبان دارای چهار عضله بیرونی است که خارج از زبان به وجود می آیند و به آن متصل می شوند. عصب هیپوگلوسال سه مورد از این موارد را کنترل می کند. زبان همچنین دارای عضلات ذاتی است:

ماهیچه چانه‌ای‌زبانی: این عضله از فک پایین به وجود می آید و به تمام طول زبان می چسبد. زبان شما را به جلو هل می دهد و قسمت مرکزی آن را پایین می آورد.

هیوگلوسوس: از استخوان هیوئید ناشی می شود و به کناره زبان شما می چسبد. این ماهیچه ای است که برای کشیدن زبان خود به عقب و پایین استفاده می کنید. همچنین زبان شما را صاف می کند.

ماهیچه نیزه‌ای‌زبانی: این عضله از استخوان تمپورال به وجود می آید و به کناره زبان شما می چسبد. این عضله زبان را به سمت بالا و پایین حرکت می دهد و آن را به داخل دهان می کشاند.

ماهیچه های درونی این ماهیچه ها کاملاً در داخل زبان شما قرار دارند. آنها اعمالی مانند کوتاه کردن زبان، پیچاندن راس آن، چرخاندن آن به سمت پایین، باریک و دراز کردن آن و صاف کردن و پهن کردن آن را انجام می دهند.

تنها ماهیچه زبان که توسط عصب هیپوگلوسال عصب دهی نمی شود، پالاتوگلوسوس است. این عضله توسط عصب واگ (عصب جمجمه ای 10) کنترل می شود. 

عصب هیپوگلوسال همچنین عضلات تیروهیوئید، اوموهیوئید، استرنوهیوئید و استرنوتیروئید را عصب دهی می کند که در حین صحبت کردن و بلعیدن، فک پایین و استخوان های هیوئید را کنترل می کنند. اما این واقعاً تابع عصب هیپوگلاس نیست ، رشته های عصبی از اعصاب نخاعی گردنی اول، دوم و سوم می آیند و با عصب هیپوگلاسال حرکت می کنند.

وظیفه عصب هیپوگلوسال

عصب هیپوگلوسال کجا قرار دارد؟

آناتومی عصب هایپوگلوسال از هسته هیپوگلوسال در پایین ترین قسمت مغز یعنی مدولا شروع می شود. به صورت چندین ریشه کوچک ظاهر می شود که به هم می پیوندند و عصب هیپوگلاس را تشکیل می دهند. عصب از طریق سوراخی به نام کانال هیپوگلاس از جمجمه خارج می شود.

هنگامی که از جمجمه خارج می شود، عصب هیپوگلوسال بین شریان کاروتید داخلی و ورید ژوگولار داخلی به سمت پایین حرکت می کند. از اطراف استخوان هیوئید عبور می کند و در امتداد عضله هیوگلوسوس در کف دهان می گذرد. با رسیدن به زبان، به شاخه هایی تقسیم می شود که ماهیچه های درونی و سه ماهیچه بیرونی زبان را تامین می کنند.

نشانه هایی که ممکن است مشکلی با عصب هیپوگلوسال شما وجود داشته باشد

اگر یکی از اعصاب هایپوگلاسال شما خوب کار نمی کند، ممکن است متوجه شوید که زبان شما به سمت یک طرف منحرف می شود. گفتار شما ممکن است مختل شود، زیرا برای تشکیل هجاها به حرکات دقیق زبان نیاز دارید. اختلال عملکرد طولانی مدت عصبی می تواند منجر به آتروفی غیرقابل استفاده عضلات در یک طرف زبان شود، متوجه خواهید شد که یک طرف زبان شما هدر رفته و کوچکتر از طرف دیگر است.

آسیب به یک عصب هیپوگلوسال معمولاً برای شما مشکلات جدی ایجاد نمی کند. عصب هیپوگلوسال دیگر معمولاً می تواند جبران کند. اما اگر هر دو اعصاب کار نکنند، در صحبت کردن و قورت دادن مشکل خواهید داشت.

فاسیکولاسیون حرکات سوسو زدنی روی سطح زبان است که در برخی از اختلالات عصب هیپوگلوسال دیده می شود. مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن، ضعف زبان و فاسیکولاسیون می تواند نشانه یک اختلال جدی مانند بیماری سیستم عصبی یا سرطان باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید با پزشک خود مشورت کنید.

شرایط موثر بر عصب هیپوگلوسال

شرایط موثر بر عصب هیپوگلوسال

عصب هیپوگلوسال می تواند با آسیب نافذ به گردن زیر جمجمه آسیب ببیند. همچنین در طی اعمال جراحی مانند اندارترکتومی کاروتید در معرض خطر آسیب است. چنین آسیب هایی معمولاً روی عصب یک طرف تأثیر می گذارد. گاهی اوقات هر دو عصب هیپوگلوسال توسط رادیوتراپی آسیب می بینند.

بیماری هایی که این عصب را تحت تاثیر قرار می دهند عبارتند از:

- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS): این معمولا در افراد بالای 60 سال دیده می شود اما ممکن است در افراد جوان تر نیز اتفاق بیفتد. سلول های نورون حرکتی در مغز از کار می افتند و باعث ضعف می شوند که با گذشت زمان بدتر می شود. نورون های حرکتی عصب هیپوگلوسال ممکن است در این روند بیماری دخیل باشند. متوجه خواهید شد که گفتار شما نامفهوم است و در بلعیدن مشکل دارید.

فلج پیازی پیشرونده این عارضه بر نورون های حرکتی مغز تأثیر می گذارد و منجر به ضعف عضلات سر و گردن می شود. این بیماری هسته عصب هیپوگلوسال را نیز درگیر می کند. فلج پیازی پیشرونده به صورت تحلیل رفتن ماهیچه های زبان، ضعف عضلات گلو و مشکل در بلع، ناتوانی در صحبت کردن و ضعیف شدن عضلات فک و صورت ظاهر می شود. این وضعیت گاهی به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک تبدیل می شود.

- آنسفالیت: این التهاب مغز است. تورم می تواند بر روی عصب هیپوگلاس فشار ایجاد کند و باعث اختلال در عملکرد شود.

- سرطان سر و گردن: هم تومورها و هم درمان آنها می تواند به بافت های اطراف آنها آسیب برساند. عصب هیپوگلوسال ممکن است آسیب ببیند. خود عصب هیپوگلوسال نیز می تواند دارای تومورهایی مانند شوانوما باشد. برای تشخیص چنین شرایطی به (MRI) نیاز است.

- آپنه خواب: این وضعیتی است که در آن عضلات پشت گلو در هنگام خواب تون خود را از دست می دهند. زبان به عقب می افتد و به طور جزئی یا کامل راه هوایی شما را مسدود می کند. آپنه خواب با فشار خون بالا ، بیماری قلبی، سکته مغزی و خطر بالاتر مرگ مرتبط است. درمان تحریک عصب هایپوگلوسال عصب را همزمان با تنفس تحریک می کند تا زبان را سفت کند و راه هوایی را باز کند.

- سکته: بخش هایی از مغز آسیب دیده است و عصب هیپوگلوسال ممکن است درگیر شود.

اعصاب هیپوگلوسال خود را سالم نگه دارید

هیچ معیار خاصی برای سلامت عصب هایپوگلوسال وجود ندارد، اما می توانید با موارد زیر سیستم عصبی خود را سالم نگه دارید:

- داشتن یک سبک زندگی فعال و یک رژیم غذایی سالم

- حفظ وزن مناسب، که از شما در برابر آپنه خواب محافظت می کند.

- اگر فشار خون بالا ، دیابت یا بیماری مزمنی مانند ALS دارید، یک درمان منظم انجام دهید.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته