آرامگاه صائب تبریزی کجاست؟ تاریخچه و معماری آرامگاه صائب تبریزی

مجموعه: مکانهای زيارتي ايران و جهان

عکس های آرامگاه صائب تبریزی

همه چیز درباره آرامگاه صائب تبریزی

میرزا محمد علی صائب تبریزی در سال  1592 میلادی ( 1016 هجری قمری )  در تبریز به دنیا آمد و در سال 1676 میلادی  در اصفهان وفات یافت و در محله لنبان دفن شد. در حال حاضر محل دفن او به نام آرامگاه صائب تبریزی در خیابات صائب اصفهان قرار گرفته است. 

خانواده میرزا صائب از جمله خانواده هایی بودند که به دستور شاه عباس اول مجبور شدند از تبریز به اصفهان کوچ کنند که به نام تبارزه ( تبریزی ها ) اصفهانی معروف بودند. 

صائب تبریزی یکی از بزرگترین شاعران غزل سرای قرن 11 هجری قمری در دوران صفویه بوده است. میرزا محمد متخلص به صائب تبریزی و معروف به نام میزا صائبا تکمیل کننده سبک شعر هندی بوده است.

آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان

زندگینامه صائب تبریزی

صائب از ابتدای نوجوانی در اصفهان مشغول به تحصیل علم شد و در سن بلوغ به مکه رفت و پس از بازگشت سفری به مشهد داشت.

او در سال 1034 به هندوستان عزیمت کرد و سپس به هرات و کابل رفت. 

خواجه احسن الله معروف به ظفر خان ، حکمران کابل که خودش ادیب و شاعر بود از حضور صائب در شهرش استقبال کرد.

صائب در سال 1042 به اصفهان بازگشت و در آنجا سکنی گزید و شاه عباس دوم حاکم اصفهان او را به مقام ملک الشعرایی دربار برگزید . لقبی که بین شاعران ایران ، هند و عثمانی آن زمان ، زبانزد بود. 

پس از وفات شاه عباس و روی کار آمدن شاه سلیمان، صائب به دلیل بی مهری شاه از دربار خارج شده و در باغ خود سکونت گزید. 

این شاعر برجسته و خوش ذوق ایرانی در حدود سال 1086 یا 1087 در  سن 70 سالگی یا کمی بیشتر در گذشت و در باغ شخصی خود در اصفهان به خاک سپرده شد. 

آرامگاه صائب تبریزی ادیب و شاعر

اشعار صائب تبریزی به بیش از 60 – 120 هزار بیت میرسد و به همین دلیل جزو شاعران کثیرالشعر قرار میگیرد. 

سبک شعری که صائب از آن استفاده میکرد و به تکامل رساند، قرن ها بعد به نام سبک هندی شناخته شد. 

صائب را به نام شاعر تک بیت ها هم میشناسند که قبل از  دیگران اسلوب معادله را در شعرهایش استفاده میکرد. 

اشعار صائب بیشتر به صورت غزل است که به فارسی و ترکی آذربایجانی نوشته شده است و دیوان او چندین بار در ایران و هندوستان به چاپ رسیده است. صائب به جز غزل سرایی ، چند هزار بیت قصیده ، مثنوی کوتاهی به نام قندهارنامه و دو سه قطه شعر دیگر هم سروده است.

عکس های آرامگاه صائب تبریزی

آرامگاه صائب تبریزی

آرامگاه صائب تبریزی در یکی از مناطق پرتردد شهر اصفهان در خیابان صائب و در باغ تکیه واقع شده است. این آرامگاه با بنای تاریخی یکی از آثار ارزشمند و زیبای اصفهان است که سبک معماری خاص خود را دارد و گوشه کنار آن با اشعار خود او تزئین شده است. 

صائب تبریزی را پس از مرگ در باغ شخصی خودش دفن کردند. سبک معماری آرامگاه متعلق به دوران صفویان است. سعی سازندگان آرامگاه بر این بوده که بنای آرامگاه را متناسب با زمان حیات صائب بسازند. 

مزار صائب در باغی واقع شده که پوشیده از درختان بلند و سرو است که نمادی از شعرهای دل انگیز اویند. رنگ قالب ساخت بنای آرامگاه صائب ، رنگ فیروزه ای است که نمادی اصیل در ساخت بناهای سنتی ایرانی محسوب میشود.

بنای تاریخی آرامگاه صائب تبریزی 

بنای مقبره از معماری دوران صفویه الهام گرفته و حدودا 2 متر از سطح زمین بالاتر است و 10 پله سنگی  برای بالا رفتن از این مقبره ساخته شده است. ایوان زیبایی با ابعاد 8 * 6 * 14.20 متر اطراف مقبره بنا شده است . روی سرستون ها قوس های جناغی قرار داد و زیر سقف آن به صورت شطرنجی آینه کاری شده است. 

سنگ مزار صائب ، سنگ مرمر سراسری یزدی است که سنگ مزار قدیمی او در وسط جاسازی شده است. و بیتی از صائب روی آن حک شده است. زیر سقف مقبره به صورت شطرنجی آیینه کاری شده .

" محو کی از صفحه دل ها شود آثار من  - - - - من همان ذوقم که میابند از گفتار من " 

در قسمت بالای قبر صائب ، محل دفن پسر و نوه اش قرار گرفته است. میرزا محمد محسناء بن میرزا محمد علی صائب که در سال 1149 فوت شده و میرزا محمد علی ولد میرزا رحیم صائب که در سال 1141 فوت شده اند. 

یکی از زیبایی های بنای آرامگاه صائب تبریزی حوض و آبنمایی مشابه به اثر تاریخی چهل ستون است که در مقابل ایوان قرار گرفته است. 

بنای آرامگاه صائب تبریزی

تاریخچه آرامگاه صائب تبریزی

قبر این شاعر نامدار در زمان پهلوی کشف شد.

مزار صائب تبریزی در سال 1317 توسط جلال الدین همایی در باغ مسجد لنبان کشف شده است . تا آن زمان ، این بخش از باغ که محل دفن چندین نفر بوده است همیشه قفل بوده و کسی وارد آن نمیشده است.

باغ و محل دفن متعلق به اداره اوقاف اصفهان و در اجاره این تاجر عمده فروش میوه بود که حتی پس از کشف، اجازه بازدید به دیگران نمیداد تا این که بالاخره عباس بهشتیان نامه ای سرگشاده به روزنامه چهل ستون اصفهان نوشته و از اداره اوقاف درخواست میکند دیگر این باغ را به کسی اجاره ندهد و از استاندار آن زمان اصفهان درخواست بازسازی محل را می نماید.

نقشه بنای آرامگاه صائب تبریزی توسط استاد حسین معارفی اصفهانی طراحی شده و با نظر مهندس محسن فروغی فرزند ذکاءالملک تکمیل شد و بعد از چهار سال در سال 1346 ، ساختمان آرامگاه به پایان رسید.

حدود 700 هزار تومان در آن زمان برای ساخت آرامگاهی باشکوه و درخور نام این شاعر هزینه شد که یک هشتم آن توسط مردم اصفهان و بقیه از بودجه انجمن ملی پرداخت شد. 

قرار بر این بود که افتتاح آرامگاه در اردیبهشت 1347 همزمان با تشکیل کنگره باستان شناسی انجام شود ولی به دلایل نامعلوم تا نیممه مهر 1347 به تعویق افتاد.

متاسفانه عدم رسیدگی درست به این آرامگاه منجر به از بین رفتن بخش هایی از آرامگاه شده است.

گردآوری : بخش گردشگری بیتوته