آشنایی با خیابان چهارباغ عباسی اصفهان مکانی برای پیاده روی در اوقات فراغت

مجموعه: مکانهای تفریحی ايران

خیابان چهارباغ عباسی در شهر اصفهان از زیباترین خیابان های ایران است

چهارباغ اصفهان، نگین نصف جهان 

چهارباغ عباسی

خیابان چهارباغ عباسی به عنوان شاهرگ اصفهان محسوب می شود

خیابان چهار باغ در اصفهان یکی از جاهای دیدنی این شهر تاریخی بوده که تنها یک خیابان نیست. این خیابان از چند بخش تشکیل شده است؛ خیابان چهارباغ بالا، خیابان چهارباغ عباسی و خیابان چهارباغ پایین. خیابان دیگری نیز در نزدیکی این خیابان ها وجود دارد که البته در امتداد این مجموعه نبوده و خیابان چهارباغ خواجو نام دارد. این خیابان ها از زمان احداث تاکنون از خیابان های اصلی و به عنوان شاه رگ این شهر محسوب می شده اند.

وجه تسمیه چهارباغ ها

ممکن است با شنیدن چهارباغ در ابتدا تصور کنید که مکان مورد نظر از چهار عدد باغ تشکیل شده است. اما موضوع چیز دیگری است. در ایران باستان عدد چهار برای مردم از اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار بوده است. این عدد بیانگر چهار عنصر اصلی دنیا یعنی آب، باد، خاک و آتش بوده است.

از همین رو در معماری های قدیمی برای طراحی بناها از این عدد تأثیر گذار بسیار بهره گرفته شده است. به گونه ای که بهترین پلان های معماری نیز از این عدد پیروی کرده و باعث تقسیم این بناها به چهار قسمت اصلی شده است. این سابقه از قبل از اسلام و تا دوره های بعد نیز رواج داشته است.

از جمله این نمونه ها می توان به باغ های تاریخی اشاره کرد که آنها را به چهار قسمت تقسیم کرده اند. باغ هایی که توسط گذرگاه ها به چهار بخش تقسیم شده اند چشمگیر تر هستند و از جمله آنها می توان به چهارباغ عباسی اشاره کرد. این خیابان در واقع به سبک قدیم باغ ها طراحی شده است و طول این خیابان توسط چهارراه ها به چهار بخش تقسیم شده است. این شیوه ساخت یکی از روش های ساخت چهارباغ ها می باشد.

تاریخچه چهارباغ عباسی

خیابان های چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا در سال 1000 هجری قمری و در زمان شاه عباس اول صفوی و پس از انتخاب شهر اصفهان به عنوان پایتخت احداث شد. البته شکل امروزی این خیابان در نتیجه تغییرات و بازسازی های بسیاری در طول این دوران بوده است. در زمان های گذشته این خیابان از شکل امروزی خود بسیار زیباتر بوده است. در آن زمان از وسط این باغ جوی آبی جریان داشت که این آب وارد حوضی می شد که به زیبایی این خیابان می افزود. این خیابان در ایام قدیم برای عبور افراد با اسب ها و درشکه ها طراحی شده بود اما به علت کم بودن وسایل نقلیه محلی برای عبور و مرور عابران پیاده نیز بود.

در دو طرف خیابان درختان چنار کاشته بودند که بسیار جلوه زیبایی به این گذرگاه می داد. اما در زمان سلطان مسعود میرزا یکی از پسران ناصرالدین شاه که لقب ظل السلطان نیز داشت و در آن زمان حاکم اصفهان بود، دستور داد تا چهار باغ را تخریب کنند و به این ترتیب عمله های او شروع به قطع درختان چنار کردند. اما با شنیدن این خبر توسط علمای با نفوذ آن زمان از تخریب بیشتر این مکان جلوگیری شد.

در زمان صفویه سرتاسر خیابان چهارباغ تا ساحل رودخانه پوشیده از باغ های مجلل و بزرگی بود که متعلق به حاکمان و امیران آن زمان داشت. اما مردم عادی هم اجازه تفریح و گردش در این باغ ها را داشتند. از جمله این باغ ها باغ تخت، هشت بهشت، تاکستان، باغ بلبل و توت و درویشان بوده است. ما امروزه تنها باغ هشت بهشت باقی مانده است و مابقی آن باغ ها از بین رفته اند.

در زمان های بعد یعنی در دوران پهلوی در زمان رضا شاه، خیابان چهارباغ دیگری به این خیابان اضافه شد و چهارراه تختی را به دروازه دولت متصل می کرد و در امتداد همین خیابان ها بود.

چهارباغ عباسی در دوران صفویان ساخته شد

این خیابان در زمان های قدیم و در دوران صفوی کاخ ها و باغ های شاهی اعیان میان دروازه دولت و سی و سه پل در دل باغ های اطراف ساخته شد. این مکان بنا به گفته جهانگرد معروف فرانسوی در آن زمان یعنی سیمون شاردن، گردشگاه مشجر عمومی اصفهان بوده است. از این گفته استنباط می شود که این مکان نه تنها یک خیابانی برای اتصال بلکه یک مکان تفریحی با درختان انبوه و سایه های خنک مکانی برای گذرندان اوقات فراغت و استراحت بوده است و علاوه بر اعیان و اشراف این شهر مردم عادی نیز می توانستند از این مکان استفاده کنند.

چهارباغ عباسی امروزه

امروزه نیز چهارباغ عباسی تقریبا دارای همان کاربری زمان قدیم می باشد. یعنی هم مکانی برای عبور و مرور اتومبیل ها که جاهای مختلف را به هم وصل می کند و هم محلی برای تفریح و گردش و استراحت.

این خیابان به واسطه درختان انبوه و سایه افکن در اطراف و در وسط آن و وجود کافه ها و رستوران های متعدد، مکان بسیار جذابی برای گذراندن اوقات فراغت و قدم زدن می باشد.

ردپای چهارباغ عباسی در کتب تاریخی

نام خیابان چهارباغ عباسی به کرار در کتابهای مورخان نام برده شده است. از جمله در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی نوشته اسکندر بیگ منشی و تاریخ عباسی نوشته ملا جلال منجم یزدی و روضه الصفویه نوشته جنابندی می توان اشاره کرد.

خیابان چهارباغ عباسی یک خیابان قدیمی و مهم اصفهان در زمان های گذشته بوده است و به همین علت میزبان جهانگردان زیادی بوده است. از این رو نام این خیابان در کتابهای تاریخی نوشته شده توسط نویسندگان جهانگرد نیز به چشم می خورد. از جمله این جهانگردان می توان به پیتیرو دلاواله اشاره کرد که یک جهانگرد ایتالیایی بوده است و همچنین سانسور از بزرگترین جهانگردان فرانسوی نیز در کتاب خود از این مکان یاد کرده است.

از دیگر جهانگردان فرانسوی شاردن می باشد که در زمان صفوی به جاهای مختلف و از جمله به ایران سفر کرد. او در زمان های شاه عباس دوم و شاه سلیمان صفوی چندین بار به ایران سفر کرد.

شاردن در مورد خیابان چهارباغ در کتاب خود این گونه می نویسد: "این خیابان زیباترین خیابان و معبری است که من تاکنون دیده و شنیده ام." همین جمله به تنهایی دلالت بر جذابیت و زیبایی بی نظیر این خیابان دارد و سبب می شود تا افراد زیادی هوس دیدن از این مکان به سرشان بزند.

مکان های دیدنی چهارباغ عباسی

خیابان چهارباغ عباسی همان طور که اشاره شد به عنوان اصلی ترین گذرگاه این شهر بوده که در زمان صفوی از مرکز این شهر عبور می کرده و به همین علت این خیابان اماکن دیدنی و مهمی را در خود جای داده است.

کاخ هشت بهشت

یکی از جاذبه های دیدنی در خیابان چهارباغ عباسی کاخ هشت بهشت است

یکی از جاذبه های دیدنی چهارباغ عباسی کاخ و باغ معروف هشت بهشت می باشد. این کاخ در ابتدای خیابان چهارباغ عباسی و در نزدیکی دروازه دولت می باشد. این کاخ بر روی یک سکوی هشت ضلعی بنا شده است و مزین به کاشی کاری های زیبا و نقاشی ها و گچبری ها و مقرنس کاری توسط هنرمندان با سلیقه زمان های مختلف می باشد.

مدرسه چهارباغ

در نزدیکی کاخ هشت بهشت مدرسه معروف چهار باغ واقع شده است. مدرسه چهارباغ در نبش خیابان آمادگاه و چهارباغ قرار دارد. این اثر از آثار با ارزش مربوط به اواخر دوران صفوی است که یک نمونه از شاهکاری معماری و کاشیکاری و نگارینه های تاریخی به حساب می آید. 

کاخ چهل ستون

در فاصله نه چندان دوری از  این مدرسه تاریخی و در ابتدای خیابان سپه عمارت زیبا و دیدنی چهلستون را خواهید دید.

این کاخ در دوران شاه عباس اول بنا شد و در زمان های بعدی تکمیل شد. این کاخ در میان یک آبنمای زیبا قرار گرفته است و جلوه ای شگفت انگیز را ایجاد کرده است. چهل ستون در اصل بیست ستون دارد و از انعکاس این بیست ستون در آبنما، چهل ستون پدیدار می شود. در این بنا از عدد چهل به عنوان یک عدد مقدس در مذهب شیعه که دین رسمی فرمانروایان صفوی بوده است بهره گرفته شده است.

هتل عباسی

هتل عباسی واقع در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان از زیباترین هتل ها می باشد

هتل پنج ستاره مجلل عباسی که یکی از کهن ترین هتل های جهان و از بزرگترین هتل های ایرانی است. این هتل با قدمتی بیش از 300 سال در خیابان چهارباغ عباسی قرار دارد. تاریخ احداث این هتل به سال 1106 هجری قمری بر می گردد که به دستور شاه سلطان حسین صفوی با معماری با شکوه ایرانی طراحی و بنا شده است.

هتل عباسی در زمان پهلوی به شکل مدرن و امروزی و با امکانات رفاهی کم نظیر و مطابق با استاندارد های جهانی بازسازی شده است. هتل عباسی به عنوان یکی از زیباترین هتل های جهان می باشد. این هتل تنها هتل پنج ستاره اصفهان است.

نمای استثنائی و زیبای باغ و گنبد فیروزه ای مدرسه چهارباغ منظره ای زیبا را برای ساکنین هتل ایجاد می کند. 

هتل جهان

هتل جهان یا آمریک هتل اولین هتل به شکل امروزی است که در چهار باغ اصفهان ساخته شد. این هتل در سال 1307 توسط شخصی به نام هوانسیان که مردم او را به نام های تونی خان و موسیو تونی می شناختند ساخته شد. 

تونی پسر فقیری بود که برای یک تاجر آلمانی کار می کرد. او به تونی یک دوربین عکاسی می دهد و بنابر این تونی اولین عکاس خانه را در اصفهان تأسیس می کند. او برای عکاسی از درباریان و خاندان حاکم توسط ظل السلطان دعوت می شود و بعد از سالها اولین هتل را به شکل امروزی در اصفهان بنا می کند. این هتل در ابتدا آمریک نام داشت و سپس به هتل فردوسی و جهان تغییر نام داد. تونی همچنین اولین دوچرخه را به اصفهان وارد می کند. از دیگر کارهای او می توان اولین درشکه خانه و کارخانه لیموناد سازی در جلفای اصفهان را نام برد.

این هتل امروزه هنوز هم در خیابان چهارباغ عباسی با معماری خاصش جلوه گری می کند. معماری منحصر به فرد این هتل شامل ایوان سر تا سری با سر ستون های مزین به گچکاری دوره پهلوی و سقف چوبی و سنتوری و آرک به خصوص لبه بام می باشد. 

در این هتل زمانی انجمن تئاتر اصفهان دایر بود و همیشه نمایش های مهمی در سالن تئاتر آن اجرا می شد. این هتل محل رفت و آمد آدم های سرشناس بود که از آن به عنوان محل اقامت خود در شب ها استفاده می کردند. از جمله این افراد سرشناس می توان صادق هدایت، عارف قزوینی و پروفسور آرتور اپهام پوپ را نام برد.

صادق هدایت در کتاب خود به نام اصفهان نصف جهان از این هتل نیز یاد کرده است.

علاوه بر مواردی که ذکر شد مکان های دیدنی مهم دیگری که در این خیابان و یا در نزدیکی های آن وجود دارد شامل موارد زیر است:

• مجموعه بزرگ نقش جهان با بناهای تاریخی بی نظیرش مانند عمارت عالی قاپو، بازار قیصریه، مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام.

• پل تاریخی الاوردی خان یا سی و سه پل که عده زیادی آن را به اشتباه الله وردی خان می نامند.

• سینماهای حافظ، فلسطین، چهارباغ، سوره و غیره.

• رستوران شهرزاد در ابتدای عباس آباد

• مراکز خرید چهارباغ، ملت، عالی قاپو و...

پیاده روی در چهارباغ عباسی

چهارباغ عباسی فقط یک خیابان برای عبور اتومبیل ها نیست بلکه بیشتر مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح و پیاده روی با آرامش در فضای باصفای آن با درختان بلند و با شکوه چنار می باشد. قدم زدن و پیاده روی در این مکان مخصوصا در شب ها بسیار آرام بخش بوده و خستگی را از تن انسان های خسته از مشغله های روزمره بیرون می کند. هنگام سفر به این شهر حتما از این فرصت استفاده کنید و با قدم زدن در فضای دلنشین و تاریخی و باصفای چهارباغ عباسی سفرتان را خاطره انگیز تر کنید. 

گرداوری: بخش گردشگری بیتوته