شناژ چیست؟ انواع و نکات مهم شناژبندی

مجموعه: خدمات فنی و تاسیسات

فونداسیون یکی از بخش‌های مهم در ساختمان است

شناژ چیست؟ تعریف شناژ بندی و انواع شناژ  

فونداسیون یکی از بخش‌های مهم در ساختمان است و شناژ به عنوان جزء اصلی پی نواری نیز اهمیت زیادی دارد. وظیفه اصلی شناژ، اتصال فونداسیون‌های عمودی به یکدیگر است. البته لازم به ذکر است که استفاده از شناژ فقط در ساختمان‌های خاص و مشخصی مورد نیاز است و در تمام سازه‌ها به آن نیازی نیست.

شناژ، بخش مهمی از سازه‌های پی نواری است و نقش عمده‌ای در اتصال پی‌ها و فونداسیون‌های عمودی دارد. در بسیاری از ساختمان‌ها، برای انتقال یکنواخت وزن ساختمان به زمین، از پی‌های منفرد استفاده می‌شود.

این پی‌ها به طور منفرد و بدون ارتباط با یکدیگر قرار دارند و فاصله هر دو پی حدودا 5 متر است. برای اتصال این پی‌های منفرد به یکدیگر، از پی‌های نواری یا افقی استفاده می‌شود که به آن‌ها شناژ می‌گویند.

شناژ بخش مهمی از سازه‌های پی نواری است

شناژ‌ها قادر به تحمل نیروهای کششی و فشاری حاصل از فونداسیون‌های عمودی و افقی هستند. شناژ، که به نام دیگری نیز به عنوان کلاف شناخته می‌شود، بخشی از سازه‌ی کرسی چینی است و به طور عمودی روی مصالحی مانند آجر قرار می‌گیرد.

کلمه شناژ از کلمه شن گرفته شده که به معنای زنجیر است و نشان‌دهنده‌ی زنجیر کردن و اتصال پی‌ها به یکدیگر است. حضور شناژ در ساختمان باعث یکپارچگی سازه و توزیع یکنواخت نشست‌ها در ساختمان می‌شود.

بنابراین، نیروهای وارد شده، مانند زمین‌لرزه و باد، به جای تمرکز در یک نقطه، در سراسر ساختمان پخش می‌شوند و در نتیجه، میزان شدت نیرو در یک نقطه کاهش یافته و خطر آسیب به ساختمان کاهش می‌یابد. 

شناژ بندی در ساختمان انواع مختلفی دارد 

انواع مختلف شناژ 

شناژ بندی در ساختمان انواع مختلفی دارد که هر کدام در شرایط خاصی از آن‌ها استفاده می‌شود.

شناژ افقی

شناژ افقی در واقع اتصالگری بین ستون‌های فونداسیون است که باعث توزیع مناسب نیروی وارد بر پی در کل فونداسیون می‌شود. این توزیع باعث می‌شود که فشار وارد بر ستون‌ها در یک نقطه متمرکز نشود و از این طریق سازه ساختمان در برابر نیروهای ناگهانی مانند زلزله مقاوم‌تر شود.

در ساخت ساختمان‌های مقاوم زلزله ، از شناژ افقی در قالب های خاصی نظیر ضربدری یا خرپا استفاده می‌شود. کار با شناژ‌های افقی نیاز به دقت و استفاده از مصالح مناسب در ساخت آن دارد. شناژها دو کارکرد اصلی دارند: تحمل نیروی کششی از وزن ساختمان و تحمل نیروی وارد از ستون‌های فونداسیون.

شناژ عمودی

شناژ عمودی نیز برای اتصال شناژهای افقی به یکدیگر استفاده می‌شود و معمولاً در ساختمان‌های چند طبقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این ساختار، شناژ در پایین به فونداسیون و در بالا به شناژ افقی سقف متصل می‌شود. استفاده از شناژ عمودی به تنهایی به اندازه استفاده از شناژ افقی اهمیتی ندارد اما در کنار هم، می‌توانند ساختمان را در برابر زلزله مقاوم‌تر کنند.

شناژ مورب

شناژ مورب که نقش آن در ساختمان همانند شناژ افقی است، در واقعیت به برخورد زمین با زلزله واکنش نشان می‌دهد. برای مقابله با این اثر، لازم است که از شناژ مورب در کنار شناژ افقی استفاده شود. 

شناژ مخفی یا تای بیم 

در نهایت، شناژ مخفی یا تای بیم که در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شود، به صلبیت بیشتر سقف کمک می‌کند. در مواردی که دهانه‌ها بیش از ۴ متر طول دارند، باید در فاصله‌های ۲ متری از این نوع شناژ استفاده کرد.

شناژ در ساختمان نقش بسیار حیاتی دارد 

نکات استفاده از شناژ در ساختمان 

شناژ در ساختمان نقش بسیار حیاتی دارد و برای آنکه از این اجزای مهم در ساخت و ساز به درستی استفاده شود، باید به چندین نکته توجه شود.

• برای شروع، در تمام مراحل کار از شروع تا پایان، باید تحت نظارت یک متخصص مانند یک مهندس ناظر قرار بگیرد. این امر بسیار مهم است زیرا بی دقتی در هر مرحله از این کار می تواند به نتایج غیرقابل ترمیمی منجر شود.

• در زمان نصب شناژ ها، باید به این نکته دقت شود که داخل شناژ ها هیچ لوله ای عبور ندهد. علاوه بر این، فاصله بین شناژ های عمودی باید حداقل 5 متر و فاصله بین شناژ های افقی باید حداقل 4 متر باشد.

• در بخش بتن ریزی، اهمیت زیادی وجود دارد. باید به گونه ای انجام شود که بتن به صورت کامل فضای داخلی میلگرد های شناژ را پر کند. این مسئله بسیار مهم است زیرا اگر بتن به صورت کامل فضای داخل شناژ را پر نکند، ممکن است موجب ضعف شناژ و در نتیجه ضعف سازه شود.

• پیش از هر گونه کار بر روی شناژ، باید تمام مراحل و مصالح استفاده شده توسط مهندس ناظر بررسی و تایید شوند. این بخش حیاتی است زیرا هر گونه بی دقتی در این مراحل می تواند منجر به ضعف در ساخت و ساز شود.

در زمین هایی که قابلیت تحمل بار کمی دارند از شناژ استفاده می شود

سوالات متداول درباره شناژ

1. چه زمانی از شناژ استفاده می شود؟

در زمین هایی که قابلیت تحمل بار کمی دارند یا در زمین هایی که ممکن است حرکت کنند، از شناژ استفاده می شود. این ابزار با قرار دادن در زیر ساختمان، جلوی حرکت آن را می گیرد و مانع از فرسایش زمین می شود.

2. چند نوع شناژ وجود دارد؟

به طور کلی 4 نوع شناژ وجود دارد: شناژ افقی، شناژ عمودی، شناژ سقف (مخفی) و شناژ مورب. هر کدام از این انواع برای شرایط خاصی استفاده می شوند.

3. چه کسی می تواند شناژ را نصب کند؟

نصب شناژ باید توسط متخصصان با تجربه و مهارت انجام شود. این کار نیازمند دقت و دانش فنی زیادی است و باید تحت نظارت یک مهندس ناظر انجام شود.

4. چگونه می توان فاصله بین شناژها را تعیین کرد؟

فاصله بین شناژهای عمودی باید حداقل 5 متر و فاصله بین شناژ های افقی باید حداقل 4 متر باشد. این مقادیر می تواند بسته به نوع ساختمان و شرایط زمین تغییر کند.

5. چه اتفاقی می افتد اگر شناژ درست نصب نشود؟

در صورت نصب نادرست شناژ، ممکن است ساختمان با مشکلات مختلفی مواجه شود. این مشکلات می توانند شامل ترکیدگی، کجی، یا حتی ریزش ساختمان باشد. لذا باید همیشه از کیفیت و دقت کار اطمینان حاصل کرد.

گردآوری:بخش دانش کسب و کار بیتوته