درمان فلج بل با کمک تمرینات ورزشی

مجموعه: درمان با ورزش

عارضه فلج بل از تداخل آسیب به عصب هفتم صورت نشأت می گیرد

درمان فلج بل (فلج عصب صورت) با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی

فلج بل 

فلج بل نوعی فلج موقتی در عصب صورت است که با عناوین مختلفی نظیر عصب هفتم مغزی و فلج صورت یا فلج بلز شناخته می شود. در این نوع بیماری، به صورت موقتی عضلات صورت فرد ضعیف می شوند. 

شکل گیری عارضه فلج بل از تداخل آسیب به عصب هفت صورت نشأت می گیرد. عامل اصلی تداخل آسیب به عصب صورت، التهاب است. در واقع التهاب موجود در جمجمه در طی عبور از مغز در اطراف عصب صورت ملتهب می گردد.

احتمال می رود التهاب در حین عبور از جمجمه سبب فشرده سازی عصب شود. تا زمانی که التهاب وجود داشته باشد، عصب کارکرد اصلی را از دست می دهد. با کاهش عملکرد عصب، کارکرد عضلاتی که تحت تأثیر عصب قرار دارند، تداخل پیدا می کنند. 

عوامل متعددی اعم از بیماری تنفسی، آنفولانزا، آبله مرغان، زونا، آنفولانزا، اوریون، ویروس کوکسانی و ویروس هرپس سیمپلکس در شکل گیری فلج بل دخیل هستند. با این حال گسترده ترین عامل فلج شدن صورت، عفونت ویروسی است که معمولا افراد را در رده سنی 10 الی 40 سال درگیر می سازد. 

در اکثر مواقع فلج بل به صورت موقتی صورت می گیرد و حدود 2 الی 3 ماه نیازمند زمان برای درمان است. یکی از نشانه های ابتدایی فلج بل، بروز ضعف ناگهانی در بخشی از عضلات صورت است. در این نوع عارضه، فرد در توانایی لبخند زدن، سخن گفتن، حرکات چشم و پلک زدن چشم با مشکل مواجه می شود. 

علایم فلج بل

نشانه های ابتلا به فلج بل

نشانه های ابتلا به فلج بل به سرعت روند رشد را در بازه ی زمانی چند ساعت طی می کنند. اصلی ترین نشانه ی فلج بل ضعف در بخشی از صورت است که در روز های آتی وخیم تر می گردد. 

تأثیری که ضعف در صورت می گذارد، بستگی به میزان متأثر شدن عصب دارد. به عبارتی دیگر، نشانه های ابتلا شدن به فلج بل بر اساس آن که عصب به صورت کامل یا به صورت جزئی متأثر باشد، بروز پیدا می کند. 

یکی از نشانه های رایج فلج بل، مشکل در جویدن غذا است. در این عارضه احتمال می رود مواد غذایی در بخشی از دهان میان لثه و گونه گیر کند. علاوه بر این، ممکن است از یگ گوشه دهان بیمار بزاق دهان جاری گردد. 

عضلات جانبی صورت در شکل گیری کلمات نقش دارند. با ضعف عضلانی در یک طرف صورت، فرد در گفتار نیز مشکل پیدا می کند. 

در برخی بیماران مبتلا به فلج بل، یک عضله ریز در گوش از کار می افتد. در طی این روند فرد صداهای معمولی را فراتر از حد معمول می شوند و دچار مشکل می شود. 

از مهم ترین نشانه های فلج بل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کج شدن صورت به یک سمت

• احساس درد خفیف در نزدیکی گوش 

• عدم توانایی در بالا کشیدن پیشانی

• عدم توانایی در باد کردن لپ

• کاهش توانایی در سوت زدن 

• شکل گیری آبریزش و خشکی در چشم 

• کاهش قدرت چشایی

راه های تشخیص فلج بل 

کج شدن صورت به یک سمت از نشانه های فلج بل است

به طور کلی آزمایش بالینی مخصوصی در خصوص شناسایی فلج بلز تعبیه نشده است. مؤثر ترین راه تشخیص بیماری بر اساس مشخصه های اصلی بیماری بلز صورت می گیرد. 

پزشک متخصص بیمار را به صورت فیزیکی و عصبی مورد سنجش قرار می دهد. سپس از بیمار جویای ابتلا به بیماری های ویروسی و عفونی اعم از تبخال، آنفولانزا، آبله مرغان و زونا می شود. 

احتمال می رود پزشک متخصص برای جلوگیری از شدت شکل گیری فلج بل آزمایش اشک تجویز کند. این آزمایش با اندازه گیری توانایی چشم در تولید اشک صورت می گیرد. 

یکی دیگر از تست های تشخیصی که برای بیماری فلج بل صورت می گیرد، الکترومیوگرافی می باشد. تست الکترومیوگرافی در خصوص اندازه گیری میزان عملکرد عصب ها مفید واقع است. 

درمان فلج بل به وسیله ی ورزش های فیزیوتراپی

متداول ترین روش برای درمان فلج بل، فیزیوتراپی می باشد. این علم در راستای درمان فلج صورت تأثیر درمانی چشمگیری ایفا می کند. علم فیزیوتراپی برای درمان فلج بل راه های متفاوتی اعم از طب سوزنی، ماساژ صورت، تحریکات الکتریکی، فیزیوتراپی صورت و تمرین های مخصوص صورت را در پیش می گیرد. 

در فیزیوتراپی فلج بلز به منظور ارتقای حرکات صورت، تمرین هایی بر روی عضلات بینی، لب، چشم و بخش های مختلف صورت اعمال می گردد. 

از سری مزیت های فیزیوتراپی برای درمان فلج بل می توان به بهبود دامنه حرکات لب و صورت، تقارن در اجزای مختلف صورت، بازگشت فرم صورت به حالت طبیعی اشاره کرد. 

شایان توجه است در راستای درمان کامل بیماری فلج بل، ضرورت دارد بیمار به صورت کامل در جلسات فیزیوتراپی شرکت کند. فیزیوتراپیست بر اساس میزان پیشروی بیماری تمرینات مخصوص را برای ارتقای توان بخشی بیمار پیشنهاد می کند. 

متداول ترین ورزش های فیزیوتراپی برای درمان فلج بل

تمرینات صورت در خصوص حفظ آمادگی مغز در عرصه ی پالس های الکتریکی مورد نیاز برای کنترل عضلات مختلف شکل می گیرند. در واقع تمرینات به بیمار کمک می کنند تا پس از بهبودی، بتواند از عضلات صورت بهره مند شود. 

تمرینات چشم فیزیوتراپی فلج بل

احتمال می رود در هنگام ابتلا به بیماری فلج بل فرد به خشکی و آبریزش در چشم دچار شود. شمامی توانید برای کاهش نشانه های فلج عضلات صورت، چشم های خود را در حالت فشرده قرار دهید و تا جایی که می توانید باریک کنید. 

بدون تکان دادن سر و گردن، به سمت پاین نگاه کنید. توجه داشته باشید که در حین اجرای تمرینات چشم نباید بر روی گردن فشاری وارد شود. 

چشم هایتان را ببندید و بخش پشتی انگشت اشاره و انگشت میانی را بر روی پلک چشم قرار دهید. سپس به مظنور بالا کشیدن ابرو به سمت بالا، دست مخالف را در امتداد ابرو قرار دهید. اجرای این تمرین در فیزیوتراپی به بیمارانی توصیه می شود که پلک چشم آن ها آسیب دیده است. 

یکی دیگر از تمرین های مخصوص چشم برای درمان فلج بل با فشردن پلک میسر است. هدف از اجرای این تمرنی جلوگیری از سفت شدن پلک است. برای اجرای تمرین چشم، چشم سالم را به آرامی ببندید. سپس به آرامی سعی کنید پلک چشم معیوب را در حالت بسته قرار دهید. زین پس بدون حرکت ابرو چشم های خود را باز نمایید. 

تمرینات لب فیزیوتراپی فلج بل

یکی از تمرین های مخصوص لب

همان طور که بیان کردیم یکی از نشانه های ابتلا به فلج بل، کج شدن دهان است. برای اصلاح و رفع مشکل کجی در دهان می توانید به آرامی گوشه های دهان را به سمت بیرون هدایت کنید. با بستن لب ها، سعی کنید به آرامی فشار دهید و لب ها را رها کنید. عمل فشردن لب را تا جایی که پلک چشم شروع به حرکت کرد، اجرا کنید. 

زین پس مجددا در مدت زمان طولانی تر، دو لب را بکشید و لبخند بزنید. 

یکی از نکته های حائز اهمیت در طول اجرا تمرین لب، حفظ آرامش عضلات چشم است.

علاوه بر این، شما می توانید برای بهبود دامنه حرکات لب از گفتار بهره مند شوید.

عضلات صورت در تلفظ حروفی اعم از آ، پ، م، ب و ف نقش دارند. بدین ترتیب برای تقویت عضلات صورت مقابل یک آینه بایستید و سعی کنید حروف مذکور را تمرین کنید. 

بهتر است در حین صحبت پلک های چشم را باز نگه دارید و بخش داخلی گونه را به مدت 3 الی 5 ثانیه، به وسیله ی هوا پر کنید. 

تمرینات ابرو فیزیوتراپی فلج بل

ورزش های مخصوص صورت برای درمان فلج بل در خانه قابل اجرا هستند

تمرین های ابرو مناسب بیمارانی است که قابلیت بالا بردن پیشانی و اخم را به موجب ابتلا به فلج بل از دست داده اند. اجرای تمرین مخصوص ابرو حدود 10 الی 15 ثانیه نیازمند زمان است. در راستای اجرای این تمرین می بایست ابرو ها را بالا ببرید. سپس سعی کنید پیشانی را در حالت چروک قرار دهید. 

همچنین می توانید با قرار دادن چهار نوک انگشت بر روی ابروی آسیب دیده، یک حرکت مداوم و تناوبی را تا خط مو اجرا کنید. در نهایت با رسیدن به خط موی ابرو اخم کنید و ابرو ها را به سمت پایین هدایت کنید. 

تمرینات بینی فیزیوتراپی فلج بل

یکی از راهکار های مؤثر در خصوص ارتقا و بهبود فلج عضلات صورت، اجرای تمرینات بینی است. در تمرینات بینی می بایست بینی را چروک نمایید و به صورت همزمان نفس عمیق بکشید. 

علاوه بر این، برای تقویت بینی سعی کنید دهان خود را ببندید و از طریق مجرای بینی نفس بکشید. اگر بتوانید سوراخ های بینی را گشاد کنید کمک شایانی به بهبودی عضلات معیوب کرده اید. 

تمرینات گردن و چانه فیزیوتراپی فلج بل

مدت زمان اجرای تمرین های ورزشی برای درمان فلح بل اهمیتی ندارد

برای بهبود انعطاف پذیری گردن شما می توانید سر را به یک طرف خم کنید. حدود 10 ثانیه مکث کنید و به موقعیت اولیه در حالت صاف باز گردید. با اجرای مداوم این تمرین عضلات گردن کشیده می شوند و دامنه حرکتی ارتقا می یابد. 

نکات حائز اهمیت در راستای اجرای ورزش های مخصوص فلج بل

ورزش های مخصوص صورت برای درمان فلج بل در منزل نیز قابل اجرا هستند. تعداد دفعات مورد نیاز اجرای تمارین برای دریافت نتیجه، نیازمند سه مرتبه تمرین به صورت روزانه است. 

در راستای اجرای تمرین های ورزشی ضرورت دارد خونسردی و آرامش فردی را حفظ کنید. سپس به آرامی از عضلات صورت استفاده کنید. 

مدت زمان اجرای تمرین های ورزشی برای درمان فلج بل اهمیتی ندارد. در مقابل با افزایش تعداد جلسات، دوره نقاهت کاهش پیدا می کند. بدین ترتیب سعی کنید به صورت صحیح با مدت کم به ورزش بپردازید تا بازدهی خوبی داشته باشید. 

گردآوری: بخش ورزش بیتوته