آزمایش تومور مارکر آلفا فتوپروتئین (AFP) برای چیست و چگونه انجام می شود؟

آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) یک آزمایش خون است که سطح AFP را در خون اندازه گیری می کند. AFP پروتئینی است که توسط کبد و کیسه زرده جنین در حال رشد تولید می شود، اما سطح آن پس از تولد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. با این حال، در برخی موارد، سطوح بالای AFP را می توان در خون بزرگسالان یافت که می تواند نشانه ای از برخی شرایط پزشکی از جمله برخی از انواع سرطان باشد.

 

آزمایش نشانگر تومور AFP معمولاً به عنوان یک ابزار غربالگری برای سرطان کبد و همچنین برای انواع خاصی از تومورهای سلول زایا و سایر سرطان هایی که ممکن است AFP ایجاد کنند استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای نظارت بر پاسخ درمانی بیماران مبتلا به این نوع سرطان ها استفاده کرد.

 

توجه به این نکته مهم است که افزایش سطح AFP می تواند ناشی از شرایط غیر سرطانی مانند سیروز، هپاتیت و بارداری باشد. بنابراین، آزمایش AFP معمولاً همراه با سایر آزمایش های تشخیصی برای کمک به تشخیص و نظارت بر سرطان استفاده می شود.

Alpha-Fetoprotein Total

• AFP

• Total AFP

• AFP-L3% 

• Alpha-fetoprotein (Total)|Alpha-fetoprotein-L3 Percent

خون

مانند بسیاری از آزمایش های خون، یک متخصص مراقبت های بهداشتی یک سوزن را در رگ بازوی بیمار وارد می کند و نمونه ای از خون را جمع آوری می کند.

انجام آزمایش تومور مارکر آلفا فتوپروتئین (AFP)، خطری ندارد، فقط در محل سوزن مقداری کبودی و درد ایجاد می شود که به مرور زمان رفع می شود.

 

آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) یک آزمایش خون است که می تواند در هر زمانی از روز انجام شود. با این حال، زمان و شرایط خاص برای آزمایش ممکن است بسته به شرایط فردی بیمار و دلیل انجام آزمایش متفاوت باشد.

 

به عنوان مثال، ممکن است به بیماران دستور داده شود که برای اطمینان از نتایج دقیق، چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشند. همچنین ممکن است به بیماران توصیه شود که از مصرف برخی داروها یا مکمل ها قبل از آزمایش خودداری کنند، زیرا می توانند بر سطح AFP تأثیر بگذارند. در برخی موارد، چندین آزمایش AFP ممکن است در طول زمان برای نظارت بر تغییرات در سطوح AFP سفارش شود.

آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) ممکن است در شرایط مختلف برای کمک به تشخیص و نظارت بر انواع خاصی از سرطان و سایر شرایط پزشکی تجویز شود. در اینجا چند نمونه از زمانی که ممکن است تست AFP سفارش داده شود آورده شده است:

 

سرطان کبد: تست AFP معمولاً به عنوان یک ابزار غربالگری برای سرطان کبد، به ویژه در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبد یا سایر عوامل خطر برای این بیماری استفاده می شود.

 

تومورهای سلول زایای: برخی از انواع تومورهای سلول زایا، مانند سرطان بیضه و سرطان تخمدان، می توانند سطوح بالایی از AFP ایجاد کنند. تست AFP ممکن است برای کمک به تشخیص این سرطان ها و نظارت بر پاسخ درمانی استفاده شود.

 

کارسینوم هپاتوسلولار: این شایع ترین نوع سرطان کبد است و با سطوح بالای AFP مرتبط است. تست AFP ممکن است برای کمک به تشخیص کارسینوم سلولی کبد و نظارت بر پاسخ درمانی استفاده شود.

 

سیروز و هپاتیت: سطح AFP همچنین می تواند در بیماران مبتلا به سیروز یا هپاتیت افزایش یابد که هر دو می توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند. آزمایش AFP ممکن است برای نظارت بر این بیماران از نظر علائم سرطان کبد استفاده شود.

 

بارداری: سطح AFP همچنین می تواند در دوران بارداری افزایش یابد، به ویژه در موارد نقص لوله عصبی یا سایر ناهنجاری های جنین. آزمایش AFP ممکن است به عنوان بخشی از غربالگری قبل از تولد برای تشخیص این شرایط استفاده شود.

هیچ دارو یا عامل مداخله ای خاصی برای انجام آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) مورد نیاز نیست. با این حال، برخی داروها و موادی وجود دارند که می توانند بر سطح AFP در خون تأثیر بگذارند. قبل از انجام آزمایش، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است به شما توصیه کند از مصرف برخی داروها یا موادی که می توانند بر سطوح AFP تأثیر بگذارند، اجتناب کنید، از جمله:

 

• استروئیدها: کورتیکواستروئیدها و استروئیدهای آنابولیک می توانند بر سطح AFP در خون تأثیر بگذارند.

• قرص های ضد بارداری خوراکی: قرص های ضد بارداری می توانند سطح AFP را در خون افزایش دهند.

• الکل: مصرف مزمن الکل می تواند سطح AFP را در خون افزایش دهد.

• برخی از مکمل های گیاهی: برخی مکمل های گیاهی مانند جینسینگ و اکیناسه می توانند بر سطح AFP در خون تأثیر بگذارند.

• تفسیر نتایج آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) به عوامل مختلفی از جمله دلیل آزمایش، سابقه پزشکی بیمار و محدوده مرجع مورد استفاده توسط آزمایشگاهی که آزمایش را انجام می دهد بستگی دارد.

 

• به طور کلی، سطح نرمال AFP در خون برای بزرگسالان کمتر از 10 نانوگرم در میلی لیتر (نانوگرم در میلی لیتر) است. با این حال، محدوده مرجع ممکن است بسته به آزمایشگاه و سن، جنسیت و عوامل دیگر بیمار کمی متفاوت باشد.

 

• افزایش سطح AFP می تواند نشان دهنده وجود برخی شرایط پزشکی از جمله سرطان کبد، تومورهای سلول زایا و سایر سرطان هایی باشد که AFP تولید می کنند. با این حال، افزایش سطح AFP می تواند ناشی از شرایط غیر سرطانی مانند سیروز، هپاتیت و بارداری باشد.

 

• توجه به این نکته مهم است که یک آزمایش AFP برای تشخیص سرطان یا سایر شرایط پزشکی کافی نیست. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما نتایج آزمایش AFP را همراه با سایر آزمایش های تشخیصی، مانند آزمایش های تصویربرداری و بیوپسی، برای تشخیص و تعیین برنامه درمانی مناسب در نظر می گیرد.

در اینجا چند سؤال متداول در مورد آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) وجود دارد:

 

• تست AFP برای چه مواردی استفاده می شود ؟

تست AFP یک آزمایش خون است که برای غربالگری و نظارت بر انواع خاصی از سرطان، به ویژه سرطان کبد و برخی از تومورهای سلول زایای خاص استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای نظارت بر پاسخ درمانی بیماران مبتلا به این نوع سرطان ها استفاده کرد.

 

• تست AFP چگونه انجام می شود ؟

تست AFP یک آزمایش خون ساده است که می تواند در آزمایشگاه یا مطب ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی انجام شود. یک متخصص مراقبت های بهداشتی یک سوزن را در رگ بازوی بیمار وارد می کند و نمونه ای از خون را جمع آوری می کند و سپس برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود.

 

• سطوح بالای AFP نشان دهنده چه چیزی است ؟

افزایش سطح AFP می تواند نشان دهنده وجود برخی شرایط پزشکی از جمله سرطان کبد، تومورهای سلول زایا و سایر سرطان هایی باشد که AFP تولید می کنند. با این حال، افزایش سطح AFP می تواند ناشی از شرایط غیر سرطانی مانند سیروز، هپاتیت و بارداری باشد.

 

• سطوح نرمال AFP چه چیزی را نشان می دهد ؟

سطح نرمال AFP در خون معمولاً کمتر از 10 نانوگرم در میلی لیتر در نظر گرفته می شود. با این حال، محدوده مرجع خاص ممکن است بسته به آزمایشگاه و سن، جنسیت و سایر عوامل بیمار کمی متفاوت باشد.

 

• آیا تست AFP 100% دقیق است ؟

خیر، تست AFP 100% دقیق نیست و همیشه خطر مثبت کاذب یا منفی کاذب وجود دارد. بنابراین، تست AFP معمولاً همراه با سایر تست های تشخیصی برای کمک به تشخیص و نظارت بر سرطان استفاده می شود.

 

• آیا خطرات یا عوارضی در ارتباط با تست AFP وجود دارد ؟

آزمایش AFP یک آزمایش خون نسبتاً ایمن و غیر تهاجمی با خطرات یا عوارض بسیار کم است. با این حال، برخی از بیماران ممکن است زمانی که سوزن برای جمع آوری نمونه خون وارد رگ می شود، ناراحتی یا درد خفیف را تجربه کنند. علاوه بر این، خطر کمی خونریزی، کبودی یا عفونت در محلی که سوزن وارد شده است وجود دارد. مثبت کاذب یا منفی کاذب نیز ممکن است.

 

• آیا داروها یا مواد می توانند بر سطح AFP تأثیر بگذارند ؟

بله، برخی داروها و موادی وجود دارند که می توانند بر سطح AFP در خون تأثیر بگذارند. قبل از انجام آزمایش، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است به شما توصیه کند از مصرف برخی داروها یا موادی که می توانند بر سطوح AFP تأثیر بگذارند، اجتناب کنید.

 

• آیا از تست AFP برای غربالگری قبل از تولد استفاده می شود ؟

بله، تست AFP می تواند به عنوان بخشی از غربالگری قبل از تولد برای تشخیص نقص لوله عصبی یا سایر ناهنجاری های جنینی استفاده شود. افزایش سطح AFP در دوران بارداری می تواند نشان دهنده وجود این شرایط باشد.

 

• آیا اگر سطح AFP من بالا باشد باید نگران باشم ؟

اگر سطح AFP شما بالا باشد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است آزمایش های بیشتری را درخواست کند یا شما را برای ارزیابی بیشتر به متخصص ارجاع دهد. با این حال، افزایش سطح AFP لزوماً نشان دهنده وجود سرطان یا سایر شرایط پزشکی نیست و ممکن است برای تشخیص نیاز به آزمایشات بیشتری باشد.

 

• آیا می توان از تست AFP برای تشخیص سرطان استفاده کرد ؟

در حالی که افزایش سطح AFP می تواند نشان دهنده وجود انواع خاصی از سرطان باشد، یک آزمایش AFP تنها برای تشخیص سرطان کافی نیست. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما نتایج آزمایش AFP را همراه با سایر آزمایش های تشخیصی، مانند آزمایش های تصویربرداری و بیوپسی، برای تشخیص و تعیین برنامه درمانی مناسب در نظر می گیرد .

در اینجا چند نکته مهم دیگر در مورد آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) وجود دارد:

 

تست AFP یک آزمایش قطعی برای سرطان یا سایر شرایط پزشکی نیست. افزایش سطح AFP می تواند نشان دهنده وجود سرطان یا سایر شرایط باشد، اما معمولاً برای تأیید تشخیص به آزمایش های بیشتر نیاز است.

 

مثبت کاذب و منفی کاذب با تست AFP امکان پذیر است. بنابراین، تست AFP باید همیشه همراه با سایر تست های تشخیصی و ارزیابی بالینی برای تشخیص استفاده شود.

 

سطوح AFP می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و برخی شرایط پزشکی یا داروها قرار گیرد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما این عوامل را هنگام تفسیر نتایج آزمایش AFP در نظر می گیرد .

 

غربالگری روتین با تست AFP برای جمعیت عمومی توصیه نمی شود. تست AFP معمولاً فقط برای بیمارانی با عوامل خطر خاص سرطان یا سایر شرایط پزشکی توصیه می شود.

 

اگر سؤال یا نگرانی در مورد آزمایش AFP یا نتایج آزمایش خود دارید، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. آنها می توانند به شما در درک آزمون و معنای نتایج برای موقعیت خاص شما کمک کنند.

 

به طور کلی، تست AFP می تواند ابزار مفیدی برای کمک به تشخیص و نظارت بر انواع خاصی از سرطان و سایر شرایط پزشکی باشد. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که تست AFP یک تست قطعی نیست و همیشه باید همراه با سایر تست های تشخیصی و ارزیابی بالینی برای تشخیص استفاده شود.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.