آزمایش آنیون گپ خون چیست؟/ تفسیر، زمان و شرایط انجام آزمایش

آزمایش آنیون گپ یک آزمایش آزمایشگاهی است که برای ارزیابی تعادل الکترولیت‌ها در خون، به ویژه غلظت یون‌های دارای بار مثبت و منفی خاص استفاده می‌شود. این معمولاً به عنوان بخشی از یک پانل متابولیک پایه (BMP) یا یک پانل متابولیک جامع (CMP) سفارش داده می شود و در تشخیص و نظارت بر شرایط پزشکی خاص مفید است.

• Anion Gap Blood Test

• آزمایش آنیون گپ خون 

• آنیون گپ سرم

• آنیون‌گپ طبیعی

• اسیدوز متابولیک

خون

برای انجام آزمایش آنیون گپ خون، یک نمونه خون از ورید بازوی فرد گرفته می شود. این آزمایش معمولاً در عرض چند دقیقه انجام می شود.

مراحل انجام آزمایش آنیون گپ خون:

1. فرد باید روی یک صندلی راحت بنشیند.

2. یک پرستار یا تکنسین آزمایشگاه یک ناحیه از بازوی فرد را ضدعفونی می کند.

3. پرستار یا تکنسین آزمایشگاه یک سوزن نازک را وارد رگ بازوی فرد می کند.

4. پرستار یا تکنسین آزمایشگاه یک لوله آزمایش را به سوزن وصل می کند تا خون را جمع آوری کند.

5. پس از جمع آوری مقدار کافی خون، پرستار یا تکنسین آزمایشگاه سوزن را خارج می کند.

6. محل نمونه گیری با چسب پوشانده می شود.

آزمایش آنیون گپ خون یک آزمایش ایمن است که معمولاً عوارض جانبی ندارد. با این حال، در موارد نادر، ممکن است فرد دچار کبودی یا درد در محل نمونه گیری شود.

• آزمایش آنیون گپ خون معمولاً به صورت ناشتا انجام می شود. این بدان معناست که فرد باید حداقل 8 ساعت قبل از آزمایش از خوردن یا آشامیدن چیزی به جز آب خودداری کند.

• اگر فرد دارویی مصرف می کند که می تواند بر نتایج آزمایش آنیون گپ خون تأثیر بگذارد، باید به پزشک یا پرستار اطلاع دهد. 

• پس از انجام آزمایش آنیون گپ خون، فرد می تواند به فعالیت های عادی خود بازگردد.

• اگر فرد دچار اسهال، استفراغ یا بیماری های گوارشی است، باید به پزشک یا پرستار در مورد آن اطلاع دهد. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا نتایج آزمایش را تفسیر کند.

آزمایش آنیون گپ خون معمولاً در شرایط زیر تجویز می شود:

• برای تشخیص و پیگیری شرایط پزشکی که می تواند باعث اسیدوز متابولیک شود، مانند:

- اسیدوز لاکتیک

- کتواسیدوز دیابتی

- مسمومیت با اسیدهای ارگانیک

- نارسایی کلیه

- رابدومیولیز

• برای بررسی وضعیت بیمار پس از جراحی یا آسیب

• برای ارزیابی اثربخشی درمان برای شرایط پزشکی که می تواند باعث اسیدوز متابولیک شود.

برخی از داروها و عوامل مداخله گر می توانند بر نتایج آزمایش آنیون گپ خون تأثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از:

• داروهای مدر: داروهای مدر می توانند باعث افزایش آنیون گپ خون شوند.

• داروهای دیابت: برخی از داروهای دیابت، مانند متفورمین، می توانند باعث کاهش آنیون گپ خون شوند.

• داروهای ضد تشنج: برخی از داروهای ضد تشنج، مانند فنوباربیتال، می توانند باعث کاهش آنیون گپ خون شوند.

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): برخی از NSAIDs، مانند آسپرین، می توانند باعث افزایش آنیون گپ خون شوند.

• مکمل های کلسیم: مکمل های کلسیم می توانند باعث کاهش آنیون گپ خون شوند.

• اسهال: اسهال می تواند باعث از دست دادن آب و الکترولیت ها شود و منجر به کاهش آنیون گپ خون شود.

• استفراغ: استفراغ می تواند باعث از دست دادن آب و الکترولیت ها شود و منجر به کاهش آنیون گپ خون شود.

• بیماری های گوارشی: برخی از بیماری های گوارشی، مانند بیماری کرون، می توانند باعث از دست دادن آب و الکترولیت ها شوند و منجر به کاهش آنیون گپ خون شوند.

• نارسایی کلیه: نارسایی کلیه می تواند باعث کاهش سطح بیکربنات در خون شود و منجر به افزایش آنیون گپ خون شود.

رابدومیولیز: رابدومیولیز یک وضعیت پزشکی است که در آن عضلات به سرعت تجزیه می شوند. این می تواند منجر به افزایش آنیون گپ خون شود.

اگر فرد دارو یا مکملی مصرف می کند، باید به پزشک یا پرستار در مورد آن اطلاع دهد. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا نتایج آزمایش را تفسیر کند.

افزایش آنیون گپ خون می تواند نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:

• اسیدوز لاکتیک: اسیدوز لاکتیک یک وضعیت پزشکی است که در آن لاکتیک اسید در خون تجمع می یابد. لاکتیک اسید یک ماده اسیدی است که در اثر متابولیسم گلوکز ایجاد می شود.

• کتواسیدوز دیابتی: کتواسیدوز دیابتی یک وضعیت پزشکی است که در آن بدن به طور غیر طبیعی چربی می سوزاند. این می تواند منجر به تجمع کتون ها در خون شود. کتون ها مواد اسیدی هستند که در اثر متابولیسم چربی ایجاد می شوند.

• مسمومیت با اسیدهای ارگانیک: مسمومیت با اسیدهای ارگانیک می تواند ناشی از مصرف داروها، الکل یا مواد شیمیایی باشد.

• نارسایی کلیه: نارسایی کلیه می تواند باعث کاهش سطح بیکربنات در خون شود. بیکربنات یک باز است که به حفظ pH خون در حالت طبیعی کمک می کند.

• رابدومیولیز: رابدومیولیز یک وضعیت پزشکی است که در آن عضلات به سرعت تجزیه می شوند. این می تواند منجر به افزایش سطح فسفات و کراتینین در خون شود. فسفات و کراتینین هر دو آنیون ها هستند.

کاهش آنیون گپ خون می تواند نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:

• از دست دادن آب و الکترولیت ها: از دست دادن آب و الکترولیت ها می تواند ناشی از اسهال، استفراغ، بیماری های گوارشی یا سایر شرایط پزشکی باشد.

• نارسایی کلیه: نارسایی کلیه می تواند باعث کاهش سطح بیکربنات در خون شود.

• بیماری های گوارشی: برخی از بیماری های گوارشی، مانند بیماری کرون، می توانند باعث از دست دادن آب و الکترولیت ها شوند.

پزشک بر اساس نتایج آزمایش آنیون گپ خون، علائم و سایر عوامل می تواند تشخیص دهد که فرد به چه بیماری پزشکی مبتلا است.

1. آزمایش آنیون گپ خون چیست؟

آزمایش آنیون گپ خون یک آزمایش خون است که برای اندازه گیری میزان آنیون های غیر قابل اندازه گیری در خون استفاده می شود.

2. چرا آزمایش آنیون گپ خون انجام می شود؟

آزمایش آنیون گپ خون برای تشخیص و پیگیری شرایط پزشکی که می تواند باعث اسیدوز متابولیک شود، مانند: اسیدوز لاکتیک ، کتواسیدوز دیابتی ، مسمومیت با اسیدهای ارگانیک ،

نارسایی کلیه ، رابدومیولیز ، برای بررسی وضعیت بیمار پس از جراحی یا آسیب و برای ارزیابی اثربخشی درمان برای شرایط پزشکی که می تواند باعث اسیدوز متابولیک شود.

3. آنیون گپ طبیعی چقدر است؟

آنیون گپ طبیعی در بزرگسالان حدود 12 میلی اکی والان در لیتر (mEq/L) است.

4. افزایش آنیون گپ خون چه معنایی دارد؟

افزایش آنیون گپ خون می تواند نشان دهنده اسیدوز متابولیک باشد. اسیدوز متابولیک یک وضعیت پزشکی است که در آن سطح اسید در خون افزایش می یابد.

5. کاهش آنیون گپ خون چه معنایی دارد؟

کاهش آنیون گپ خون می تواند نشان دهنده از دست دادن آب و الکترولیت ها باشد. از دست دادن آب و الکترولیت ها می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد

6. چه عواملی می تواند بر نتایج آزمایش آنیون گپ خون تأثیر بگذارد؟

برخی از عوامل می توانند بر نتایج آزمایش آنیون گپ خون تأثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از:

داروها ، شرایط پزشکی و سن . اگر فرد دارو یا مکملی مصرف می کند، باید به پزشک یا پرستار در مورد آن اطلاع دهد. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا نتایج آزمایش را تفسیر کند.

7. آیا آزمایش آنیون گپ خون خطرناک است؟

آزمایش آنیون گپ خون یک آزمایش ایمن است که معمولاً عوارض جانبی ندارد. با این حال، در موارد نادر، ممکن است فرد دچار کبودی یا درد در محل نمونه گیری شود.

8. آیا می توانم نتیجه آزمایش آنیون گپ خون خود را خودم تفسیر کنم؟

پاسخ: خیر، تفسیر نتیجه آزمایش آنیون گپ خون باید توسط یک پزشک انجام شود. پزشک می تواند بر اساس نتایج آزمایش، علائم و سایر عوامل، تشخیص دهد که فرد به چه بیماری پزشکی مبتلا است. 

• اگر فرد دارو یا مکملی مصرف می کند، باید به پزشک یا پرستار در مورد آن اطلاع دهد. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا نتایج آزمایش را تفسیر کند.

• اگر فرد دچار اسهال، استفراغ یا بیماری های گوارشی است، باید به پزشک یا پرستار در مورد آن اطلاع دهد. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا نتایج آزمایش را تفسیر کند.

• نتیجه آزمایش آنیون گپ خون یک معیار مهم برای تشخیص و پیگیری شرایط پزشکی است که می تواند باعث اسیدوز متابولیک شود. پزشک بر اساس نتایج آزمایش، علائم و سایر عوامل می تواند تشخیص دهد که فرد به چه بیماری پزشکی مبتلا است.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.