آزمایش سرولوپلاسمین: راهی برای تشخیص بیماری ویلسون

این آزمایش میزان سرولوپلاسمین را در خون شما اندازه گیری می کند. سرولوپلاسمین پروتئینی است که در کبد ساخته می شود. مس را از کبد به جریان خون و قسمت هایی از بدن که به آن نیاز دارند ذخیره می کند و می برد. مس یک ماده معدنی است که در چندین غذا از جمله آجیل، شکلات، قارچ، صدف و جگر یافت می شود. برای بسیاری از عملکردهای بدن، از جمله ساخت استخوان های قوی، تولید انرژی و ساخت ملانین (ماده ای که به پوست رنگ می دهد) اهمیت دارد. اما اگر مس در خون شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، می تواند نشانه یک مشکل جدی سلامتی باشد.

• آزمایش سروپلاسمین (Ceruloplasmin)

• CP

• Copper Oxidase

• Ferroxidase

• سرولوپلاسمین

• سرم (سرم خون مایعی است که پس از لخته شدن خون و جدا شدن گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها از آن باقی می ماند.)

برای انجام آزمایش سرولوپلاسمین، یک نمونه خون از رگ بازوی شما گرفته می شود. سپس نمونه خون در یک لوله آزمایش سانتریفیوژ می شود تا سرم از سایر اجزای خون جدا شود. سرم به آزمایشگاه فرستاده می شود و مقدار سرولوپلاسمین در آن اندازه گیری می شود.

حجم نمونه مورد نیاز برای آزمایش سرولوپلاسمین معمولاً 0.5 میلی لیتر است. نمونه خون باید ظرف 2 ساعت پس از جمع آوری به آزمایشگاه منتقل شود.

آزمایش سرولوپلاسمین یک آزمایش ایمن است که معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمی کند. در موارد نادر، ممکن است خونریزی یا کبودی در محل نمونه گیری رخ دهد.

 

• آزمایش سرولوپلاسمین معمولاً چند دقیقه طول می کشد.

• برای انجام آزمایش سرولوپلاسمین، نیازی به ناشتا بودن نیست.

• اگر دارویی مصرف می کنید که می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد، به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت داشتن علائم بیماری ویلسون، پزشک ممکن است آزمایش سرولوپلاسمین را تجویز کند. این شامل:

• کم خونی

• زردی (زردی پوست و چشم)

• حالت تهوع

• درد شکم

• مشکل در بلع و/یا صحبت کردن

• لرزش

• مشکل در راه رفتن

• تغییرات در رفتار

همچنین اگر سابقه خانوادگی بیماری ویلسون دارید، حتی اگر علائمی نداشته باشید، ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید. علائم معمولاً در سنین 5 تا 35 سالگی ظاهر می شوند، اما می توانند زودتر یا دیرتر در زندگی خود را نشان دهند.

همچنین در صورت داشتن علائم کمبود مس ممکن است این آزمایش را انجام دهید. این شامل:

• پوست رنگپریده

• سطوح پایین غیر طبیعی گلبول های سفید خون

• پوکی استخوان ، وضعیتی که باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود و آنها را مستعد شکستگی می کند.

• خستگی

• گزگز در دست و پا

اگر کودک شما علائم سندرم منکس را داشته باشد، ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشد. علائم معمولاً در دوران نوزادی ظاهر می شوند و عبارتند از:

• موهایی که شکننده، کم پشت و/یا درهم هستند

• مشکلات تغذیه

• عدم رشد

• تاخیر در رشد

• فقدان تون عضلانی

• تشنج

اکثر کودکان مبتلا به این سندرم در چند سال اول زندگی می میرند، اما درمان در اوایل دوران نوزادی (در عرض حدود 28 روز پس از تولد) ممکن است به برخی از کودکان کمک کند تا عمر طولانی تری داشته باشند.

برخی از داروها و عوامل می توانند بر نتایج آزمایش سرولوپلاسمین تأثیر بگذارند. اگر هر یک از این داروها یا عوامل را مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند نتایج آزمایش شما را به درستی تفسیر کند.

داروهای زیر می توانند بر نتایج آزمایش سرولوپلاسمین تأثیر بگذارند:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن

• داروهای ضد بارداری خوراکی

• استروژن

• هورمون رشد

• کورتیکواستروئیدها

• داروهای ضدسرطان

عوامل زیر نیز می توانند بر نتایج آزمایش سرولوپلاسمین تأثیر بگذارند:

• بارداری

• عفونت

• بیماری التهابی

• مسمومیت با مس

• نارسایی کلیه

• سندرم نفروتیک

• سطح پایین‌تر از حد طبیعی سرولوپلاسمین ممکن است به این معنی باشد که بدن شما قادر به استفاده یا حذف صحیح مس نیست. می تواند نشانه ای از موارد زیر باشد:

- بیماری ویلسون

- سندرم منکس

- بیماری کبد

- سوء تغذیه

- سوء جذب

- بیماری کلیوی

• اگر سطح سرولوپلاسمین شما بالاتر از حد طبیعی بود، ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:

- یک عفونت جدی

- بیماری قلبی

- روماتیسم مفصلی

- سرطان خون

- لنفوم هوچکین

سطوح بالای سرولوپلاسمین ممکن است به دلیل شرایطی باشد که نیازی به درمان پزشکی ندارند. از جمله این موارد می توان به بارداری و استفاده از قرص های ضد بارداری اشاره کرد.

اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.

سن	میزان نرمال
نوزادان	3 – 25 mg/dl
یک ماهگی تا یک سالگی	14 – 39 mg/dl
یک تا سه سالگی	26 – 49 mg/dl
چهار تا شش سالگی	24 – 49 mg/dl
هفت تا نه سالگی	21 – 44 mg/dl
ده تا سیزده سالگی	19 – 44 mg/dl
چهارده تا هجده سالگی	18 – 40 mg/dl
نوزده سال و بالاتر	18 – 45 mg/dl

1. چرا سرولوپلاسمین در ویلسون کم است؟

هر دو عملکرد ATP7B در بیماری ویلسون ناکارآمد هستند. مس در کبد تجمع می یابد و سرولوپلاسمین به شکلی ترشح می شود که فاقد مس است و به سرعت در جریان خون تجزیه می شود.

 

2. آیا آزمایش سرولوپلاسمین خطرناک است؟

آزمایش سرولوپلاسمین یک آزمایش ایمن است که معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمی کند. در موارد نادر، ممکن است خونریزی یا کبودی در محل نمونه گیری رخ دهد.

 

3. آیا روی سرولوپلاسمین را کاهش می دهد؟

به طور خلاصه، مصرف بالای روی باعث افزایش تولید تیونئین می شود که تمام مس را به دام می اندازد. کمبود مس باعث کاهش سرولوپلاسمین و هفاستین در گردش می شود که باعث می شود تمام آهن نیز به دام بیفتد.

 

4. سرولوپلاسمین کجا یافت می شود؟

سرولوپلاسمین پروتئینی است که در کبد ساخته می شود . مس را از کبد به جریان خون و قسمت هایی از بدن که به آن نیاز دارند ذخیره می کند و می برد. مس یک ماده معدنی است که در چندین غذا از جمله آجیل، شکلات، قارچ، صدف و جگر یافت می شود.

 

5. آزمایش سرولوپلاسمین ادرار 24 ساعته چیست؟

کبد آنزیمی به نام سرولوپلاسمین تولید می کند که بیشتر مس را به خون متصل می کند. مس اضافی توسط کبد به صفرا تبدیل شده و از طریق مدفوع و ادرار از بدن خارج می شود. آزمایش ادرار برای اندازه گیری مقدار مس در نمونه ادرار 24 ساعته استفاده می شود.

• آزمایش سرولوپلاسمین اغلب همراه با آزمایشات دیگر انجام می شود. اینها شامل آزمایش مس در آزمایشات خون و/یا ادرار و عملکرد کبد است.

• بعد از آزمایش سرولوپلاسمین، نیازی به مراقبت خاصی نیست.

• اگر نتایج آزمایش سرولوپلاسمین شما خارج از محدوده طبیعی باشد، پزشک شما ممکن است آزمایش های بیشتری برای تشخیص علت انجام دهد.

•اگر پزشک شما توصیه کرده است که آزمایش سرولوپلاسمین انجام دهید، مهم است که آزمایش را انجام دهید تا پزشک شما بتواند به درستی وضعیت شما را ارزیابی کند.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.