آزمایش کراتینین چیست و چه زمانی تجویز می شود؟

آزمایش یا تست کراتینین یک آزمایش خون است که سطح کراتینین را در خون شما اندازه گیری می کند. کراتینین یک ماده زائد است که توسط ماهیچه های شما تولید می شود و توسط کلیه ها از بدن خارج می شود. سطح کراتینین در خون شما شاخص خوبی از عملکرد کلیه های شما است.

 

اگر کلیه های شما به درستی کار نکنند، سطح کراتینین شما بالاتر از حد طبیعی خواهد بود. آزمایش کراتینین اغلب برای نظارت بر عملکرد کلیه در افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا سایر شرایطی که می تواند بر کلیه ها تأثیر بگذارد، مانند دیابت یا فشار خون بالا، استفاده می شود. همچنین ممکن است برای بررسی آسیب کلیه ناشی از برخی داروها یا نظارت بر عوارض جانبی شیمی درمانی استفاده شود.

تست کراتینین سرم

•  آزمایش کراتینین خون، تست عملکرد کلیه، تست کلیرانس کراتینین، آزمایش کراتینین ادرار، تست عملکرد کلیه، اندازه گیری کراتینین سرم

خون و ادرار

برای تست کراتینین خون، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی نمونه کوچکی از خون شما را معمولاً با وارد کردن یک سوزن در رگ بازوی شما جمع آوری می کند. سپس نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود.

خطر و عوارضی گزارش نشده است. ممکن است جای سوزن کمی کبود شود که بعد از چند روز خوب می شود.

 

زمان و شرایط تست کراتینین بسته به دلیل آزمایش و دستورالعمل های خاص ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا آزمایشگاه شما می تواند متفاوت باشد. با این حال، در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد:

 

ناشتا: ممکن است از شما خواسته شود که برای مدت معینی قبل از آزمایش، معمولا بین 8 تا 12 ساعت ناشتا باشید. این برای اطمینان از این است که هر غذا یا نوشیدنی مصرفی بر دقت آزمایش تأثیر نمی گذارد.

 

داروها: ممکن است ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از شما بخواهد از مصرف برخی از داروهایی که می توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند، مانند آنتی بیوتیک ها یا دیورتیک ها، اجتناب کنید. شما همیشه باید دستورالعمل های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را در مورد داروها دنبال کنید.

 

زمان بندی: زمان برگزاری آزمون نیز بسته به دلیل آزمون می تواند متفاوت باشد. اگر آزمایش کراتینین برای نظارت بر عملکرد کلیه انجام می دهید، ممکن است لازم باشد این آزمایش را به طور منظم انجام دهید، مثلا هر 3 تا 6 ماه یکبار. اگر آزمایش را برای تشخیص بیماری انجام می دهید، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است زمان خاصی را برای آزمایش توصیه کند.

 

سایر شرایط: ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است هنگام تعیین زمان و شرایط آزمایش، سایر شرایط پزشکی شما مانند دیابت یا فشار خون بالا را نیز در نظر بگیرد.

 

تست کراتینین ممکن است در موارد مختلفی تجویز شود، از جمله:

 

نظارت بر عملکرد کلیه : آزمایش کراتینین اغلب برای نظارت بر عملکرد کلیه در افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا سایر شرایطی که می تواند بر کلیه ها تأثیر بگذارد، مانند دیابت یا فشار خون بالا، استفاده می شود.

 

تشخیص مشکلات کلیوی : تست کراتینین ممکن است برای کمک به تشخیص مشکلات کلیوی، مانند بیماری مزمن کلیوی یا آسیب حاد کلیه استفاده شود.

 

بررسی عوارض جانبی دارو : برخی داروها، مانند آنتی بیوتیک ها یا داروهای شیمی درمانی، می توانند برای کلیه ها سمی باشند. آزمایش کراتینین ممکن است برای نظارت بر عملکرد کلیه و بررسی عوارض جانبی این داروها استفاده شود.

 

ارزیابی کم آبی بدن : کم آبی بدن می تواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد و منجر به افزایش سطح کراتینین در خون شود. آزمایش کراتینین ممکن است برای ارزیابی کم آبی بدن و نظارت بر عملکرد کلیه استفاده شود.

 

ارزیابی سلامت کلی : آزمایش کراتینین همچنین ممکن است به عنوان بخشی از یک معاینه فیزیکی معمول برای ارزیابی سلامت کلی و تشخیص هر گونه بیماری زمینه ای استفاده شود.

 

توجه به این نکته مهم است که آزمایش کراتینین تنها ابزاری است که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از آن برای ارزیابی عملکرد کلیه و تشخیص شرایط پزشکی استفاده می کنند. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ، سابقه پزشکی ، علائم و سایر نتایج آزمایش شما را هنگام تعیین استفاده مناسب از آزمایش کراتینین در نظر می گیرد .

• آنتی بیوتیک ها: برخی آنتی بیوتیک ها مانند سفالوسپورین ها و آمینوگلیکوزیدها می توانند سطح کراتینین را در خون افزایش دهند.

 

• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی ( NSAIDs ): NSAID ها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند سطح کراتینین خون را کاهش دهند.

 

• دیورتیک ها : دیورتیک ها، مانند فوروزماید و هیدروکلروتیازید، بسته به دوز و مدت زمان مصرف، می توانند سطح کراتینین را افزایش یا کاهش دهند.

 

• عوامل کنتراست: مواد حاجب مورد استفاده در روش های تصویربرداری پزشکی، مانند مواد حاجب یددار ، می توانند باعث آسیب کلیه و افزایش سطح کراتینین شوند.

 

• رژیم غذایی با پروتئین بالا: رژیم غذایی با پروتئین بالا می تواند سطح کراتینین خون را افزایش دهد.

 

• کم آبی بدن: کم آبی می تواند باعث افزایش سطح کراتینین در خون شود.

تفسیر آزمایش کراتینین به سطح کراتینین در خون یا ادرار و همچنین عوامل دیگری مانند سن، جنسیت و سابقه پزشکی شما بستگی دارد . به طور کلی، سطح بالای کراتینین در خون یا ادرار می تواند نشان دهنده کاهش عملکرد کلیه یا آسیب به کلیه ها باشد. در اینجا چند دستورالعمل کلی برای تفسیر نتایج آزمایش کراتینین وجود دارد:

 

• سطح کراتینین خون :

محدوده طبیعی: 0.6 تا 1.3 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) در مردان بالغ و 0.5 تا 1.1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان بالغ.

 

سطوح بالا: سطح بالای کراتینین خون ممکن است نشان دهنده کاهش عملکرد کلیه یا آسیب کلیه باشد که می تواند ناشی از شرایط مختلفی مانند بیماری کلیوی، کم آبی بدن یا مصرف برخی داروها باشد.

 

سطوح پایین: سطح پایین کراتینین خون غیرمعمول است و ممکن است نشان دهنده برخی شرایط پزشکی مانند بیماری عضلانی یا کبدی باشد.

 

• سطح کراتینین ادرار :

محدوده طبیعی: 20 تا 370 میلی گرم در دسی لیتر در مردان بالغ و 20 تا 320 میلی گرم در دسی لیتر در زنان بالغ.

 

سطوح بالا: سطح بالای کراتینین ادرار ممکن است نشان دهنده کاهش عملکرد یا آسیب کلیه باشد که می تواند ناشی از شرایط مختلفی مانند بیماری کلیوی، کم آبی بدن یا مصرف برخی داروها باشد.

 

سطوح پایین: سطح پایین کراتینین ادرار ممکن است نشان دهنده کاهش توده عضلانی یا رژیم غذایی کم پروتئین باشد.

• کراتینین چیست ؟

کراتینین ماده زائدی است که توسط ماهیچه ها تولید می شود و توسط کلیه ها از بدن خارج می شود.

 

• چرا آزمایش کراتینین انجام می شود؟

آزمایش کراتینین برای اندازه گیری سطح کراتینین در خون یا ادرار شما انجام می شود که می تواند به ارزیابی عملکرد کلیه و تشخیص شرایط پزشکی مانند بیماری کلیوی یا کم آبی بدن کمک کند.

 

• آزمایش کراتینین چگونه انجام می شود؟

آزمایش کراتینین را می توان با استفاده از نمونه خون یا نمونه ادرار انجام داد . برای نمونه خون، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی نمونه کوچکی از خون شما را، معمولاً از ورید بازوی شما، جمع آوری می کند. برای نمونه ادرار، از شما خواسته می شود که یک نمونه ادرار تهیه کنید، که در یک ظرف استریل جمع آوری می شود.

 

• خطرات آزمایش کراتینین چیست؟

آزمایش کراتینین یک آزمایش خون ایمن و معمول با خطرات و عوارض بسیار کم است. با این حال، خطر کمی برای خونریزی، عفونت، غش یا سرگیجه و مثبت کاذب یا منفی کاذب وجود دارد.

 

• چه داروها یا موادی می توانند با نتایج آزمایش کراتینین تداخل داشته باشند؟

برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها، دیورتیک ها و مواد حاجب و همچنین موادی مانند رژیم های غذایی با پروتئین بالا و کم آبی بدن می توانند در نتایج آزمایش کراتینین اختلال ایجاد کنند.

 

• نتایج غیر طبیعی آزمایش کراتینین به چه معناست؟

نتایج غیرطبیعی تست کراتینین، بالا یا پایین، ممکن است نشان دهنده کاهش عملکرد یا آسیب کلیه و همچنین سایر شرایط پزشکی مانند کم آبی بدن یا مصرف برخی داروها باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما نتایج آزمایش شما را تفسیر می کند و در صورت لزوم آزمایش ها یا تحقیقات بیشتری را توصیه می کند.

در اینجا چند نکته مهم دیگر در مورد آزمایش کراتینین وجود دارد:

 

سطح کراتینین بسته به سن، جنسیت و توده عضلانی می تواند متفاوت باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما این عوامل را هنگام تفسیر نتایج آزمایش شما در نظر می گیرد.

 

اگر نتایج آزمایش کراتینین غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است آزمایش های اضافی مانند آزمایش آلبومین ادرار یا سونوگرافی کلیه را برای ارزیابی بیشتر عملکرد کلیه و تشخیص هر گونه بیماری زمینه ای تجویز کند.

 

اگر بیماری کلیوی یا سایر شرایط پزشکی دارید که بر عملکرد کلیه تأثیر می گذارد، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات کراتینین منظم برای نظارت بر عملکرد کلیه خود در طول زمان داشته باشید.

 

حفظ یک سبک زندگی سالم، از جمله ورزش منظم، هیدراته ماندن، و اجتناب از سیگار کشیدن، می تواند به ارتقای سلامت کلیه کمک کند و ممکن است به کاهش خطر بیماری کلیوی کمک کند.

 

اگر سؤال یا نگرانی در مورد آزمایش کراتینین یا عملکرد کلیه خود دارید، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. آنها می توانند راهنمایی هایی در مورد اقدامات لازم برای حفظ سلامت کلیه و مدیریت هر گونه بیماری زمینه ای ارائه دهند.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.