آزمایش D-dimer؛ تشخیص سریع و آسان لخته شدن خون

آزمایش D-DIMER یک آزمایش خون است که برای تشخیص لخته شدن خون استفاده می شود. D-DIMER یک پروتئین است که در هنگام تجزیه لخته خون ایجاد می شود. در حالت عادی، D-DIMER در خون وجود ندارد. اگر لخته خونی وجود داشته باشد، D-DIMER در خون افزایش می یابد.

 

آزمایش D-DIMER برای تشخیص آمبولی ریوی (PE) و ترومبوز ورید عمقی (DVT) استفاده می شود. آمبولی ریوی زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون از یک رگ در قسمت دیگری از بدن جدا می شود و به ریه ها می رود. ترومبوز ورید عمقی زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون در یک ورید عمیق، معمولاً در پا تشکیل می شود.

• دی دایمر (D-dimer)

• Fragment D-dimer

• FDP

• محصول تجزیه فیبرین

• دی-دیمر

• Fibrin Breakdown Products

خون

1. یک تکنسین آزمایشگاه یک نوار بانداژ را دور بازوی شما می بندد تا رگ شما برجسته شود.

2. با استفاده از یک سوزن کوچک، یک نمونه خون از ورید شما گرفته می شود.

3. پس از اتمام نمونه گیری، تکنسین آزمایشگاه نوار بانداژ را باز می کند و محل نمونه گیری را با یک پد الکل ضدعفونی می کند.

آزمایش D-dimer یک آزمایش خون ایمن است و معمولاً عوارض جانبی خاصی ندارد. در برخی موارد، ممکن است در محل نمونه گیری خون کبودی یا درد خفیف ایجاد شود. این عوارض معمولاً خود به خود برطرف می شوند. 

• برای آزمایش D-dimer نیازی به آمادگی خاصی ندارید.

• برای انجام آزمایش D-DIMER، نیازی به ناشتا بودن یا آماده سازی خاصی نیست. با این حال، اگر دارویی مصرف می کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

 

آزمایش D-dimer برای تشخیص اینکه آیا شما اختلال لخته شدن خون دارید یا خیر استفاده می شود. این اختلالات عبارتند از:

• ترومبوز ورید عمقی (DVT) ، لخته خونی که در عمق ورید قرار دارد. این لخته‌ها معمولاً روی ساق پا تأثیر می‌گذارند، اما می‌توانند در سایر قسمت‌های بدن نیز ایجاد شوند.

• آمبولی ریه (PE) ، انسداد در یک شریان در ریه ها. معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خون در قسمت دیگری از بدن شکسته شده و به سمت ریه‌ها حرکت کند. لخته شدن DVT یکی از علل شایع PE است.

• انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) ، وضعیتی که باعث تشکیل لخته های خونی بیش از حد می شود. آنها می توانند در سراسر بدن تشکیل شوند و باعث آسیب اندام ها و سایر عوارض جدی شوند. DIC ممکن است در اثر آسیب های تروماتیک یا انواع خاصی از عفونت ها یا سرطان ایجاد شود.

• سکته مغزی ، انسداد در خون رسانی به مغز.

• ضدانعقادها: داروهایی مانند وارفارین، هپارین و دابیگاتران می توانند سطح D-DIMER را افزایش دهند.

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند سطح D-DIMER را افزایش دهند.

• آسپرین: آسپرین می تواند سطح D-DIMER را به طور جزئی افزایش دهد.

• داروهای ضدپلاکت: داروهایی مانند کلوپیدوگرل و پراسوگرل می توانند سطح D-DIMER را افزایش دهند.

• هورمون درمانی: هورمون درمانی می تواند سطح D-DIMER را افزایش دهد.

• بارداری: بارداری می تواند سطح D-DIMER را افزایش دهد.

• سن: سطح D-DIMER با افزایش سن به طور طبیعی افزایش می یابد.

• جنسیت: زنان به طور طبیعی سطح D-DIMER بالاتری نسبت به مردان دارند.

• چاقی: چاقی می تواند سطح D-DIMER را افزایش دهد.

• بیماری های زمینه ای: بیماری هایی مانند سرطان، نارسایی کلیه، و بیماری کبد می توانند سطح D-DIMER را افزایش دهند.

• اگر نتایج شما سطوح پایین یا نرمال D-dimer را در خون نشان می دهد، به این معنی است که احتمالاً اختلال لخته شدن خون ندارید.

• اگر نتایج شما سطوح بالاتر از حد طبیعی D-dimer را نشان دهد، ممکن است به این معنی باشد که شما دچار اختلال لخته شدن خون هستید. اما نمی تواند نشان دهد که لخته در کجا قرار دارد یا نوع اختلال انعقادی شما وجود دارد. 

• همچنین، سطوح بالای D-dimer همیشه به دلیل مشکلات لخته شدن ایجاد نمی شود. سایر شرایطی که می تواند باعث افزایش سطح D-dimer شود شامل بارداری ، بیماری قلبی و جراحی اخیر است . اگر نتایج D-dimer شما نرمال نبود، احتمالاً ارائه دهنده آزمایشات بیشتری را برای تشخیص تجویز می کند. 

• اکثر آزمایشگاه‌ها سطح D-dimer 500 نانوگرم در میلی‌لیتر یا بالاتر را غیرطبیعی تلقی می‌کنند، این فقط یک آستانه کلی است. پزشکان باید هنگام تفسیر نتایج آزمایش، عدم‌دقت ذاتی در تعیین این سطح را در نظر بگیرند.

 

1. آیا آزمایش D-DIMER دقیق است؟

آزمایش D-DIMER یک ابزار مفید برای تشخیص لخته خون است، اما عدم‌دقت ذاتی در تعیین سطح آستانه آن وجود دارد. پزشکان باید هنگام تفسیر نتایج آزمایش، این عدم‌دقت را در نظر بگیرند.

 

2. چه مدت طول می کشد تا نتایج آزمایش D-DIMER مشخص شود؟

معمولاً نتایج آزمایش D-DIMER در عرض چند ساعت مشخص می شود.

 

3. هزینه آزمایش D-DIMER چقدر است؟

هزینه آزمایش D-DIMER بسته به محل زندگی شما و نوع بیمه شما متفاوت است.

 

4. آیا می توانم آزمایش D-DIMER را در خانه انجام دهم؟

آزمایش D-DIMER باید توسط یک متخصص بهداشت و درمان انجام شود.

• اگر نتایج آزمایش D-dimer شما نرمال نبود، ممکن است پزشک یک یا چند آزمایش تصویربرداری برای تشخیص اینکه آیا شما دچار اختلال لخته شدن هستید یا خیر، درخواست کند.

• نتایج آزمایش D-DIMER باید توسط پزشک تفسیر شود.

• اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

• آزمایش D-DIMER می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، بارداری و بیماری های زمینه ای قرار گیرد.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.