آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) در چه مواردی تجویز می شود ؟

آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) یک آزمایش خون است که سطح AFP را در خون اندازه گیری می کند. AFP پروتئینی است که به طور معمول در طول رشد جنین تولید می شود، اما تولید آن پس از تولد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. با این حال، برخی از سلول های سرطانی، به ویژه سلول های سرطانی کبد، می توانند AFP تولید کنند که منجر به افزایش سطح پروتئین در خون می شود. این آزمایش به عنوان تست غربالگری در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود.

ایمونواسی آلفا فتوپروتئین (AFP)

• AFP-L3%

• Total AFP

• Alpha-fetoprotein (Total)/Alpha-fetoprotein-L3 Percent

خون

آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) یک آزمایش خون ساده است که در آزمایشگاه یا بیمارستان انجام می شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی، پوست روی ورید، معمولاً در قسمت داخلی آرنج را با محلول ضدعفونی کننده تمیز می کند. سپس یک سوزن وارد ورید می شود و مقدار کمی خون به داخل لوله یا ویال کشیده می شود.

عوارض و خطری ندارد فقط ممکن است یک کبودی یا خونریزی کوچک در محل سوراخ ایجاد شود. اعمال فشار به محل برای چند دقیقه می تواند به توقف خونریزی کمک کند.

این آزمایش را می توان در هر زمانی از روز انجام داد و هیچ محدودیت غذایی یا فعالیت خاصی قبل از آزمایش وجود ندارد.

تست نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) در چندین زمینه بالینی مختلف برای کمک به تشخیص، مدیریت و نظارت بر سرطان های خاص و سایر شرایط پزشکی تجویز می شود. در اینجا چند نمونه آورده شده است:

 

سرطان کبد: تست AFP معمولاً به عنوان یک ابزار غربالگری برای سرطان کبد، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری مزمن کبد یا سایر عوامل خطر این بیماری استفاده می شود. افزایش سطح AFP در خون ممکن است نشان دهنده وجود سرطان کبد باشد و از این آزمایش می توان برای نظارت بر پاسخ به درمان و تشخیص عود سرطان استفاده کرد.

 

تومورهای سلول زایای : تست AFP همچنین برای تشخیص و نظارت بر انواع خاصی از تومورهای سلول زایا، که تومورهایی هستند که از سلول های تولید مثلی ناشی می شوند، مانند سرطان بیضه و سرطان تخمدان استفاده می شود. افزایش سطح AFP در خون ممکن است نشان دهنده وجود این تومورها باشد و از این آزمایش می توان برای نظارت بر پاسخ به درمان و تشخیص عود سرطان استفاده کرد.

 

سلامت جنین : تست AFP گاهی در دوران بارداری برای غربالگری ناهنجاری های جنینی مانند نقص لوله عصبی و سندرم داون استفاده می شود. در این زمینه، این آزمایش را تست AFP سرم مادر (MSAFP) می نامند.

 

بیماری مزمن کبد : تست AFP می تواند برای نظارت بر پیشرفت بیماری مزمن کبدی، مانند سیروز، و برای تشخیص ابتلا به سرطان کبد در افراد مبتلا به این بیماری استفاده شود.

هیچ دارو یا عامل مداخله ای خاصی برای آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) مورد نیاز نیست. با این حال، برخی داروها و شرایط پزشکی می توانند بر سطوح AFP در خون تأثیر بگذارند و ممکن است لازم باشد هنگام تفسیر نتایج آزمایش در نظر گرفته شوند.

 

به عنوان مثال، داروهایی مانند داروهای ضد بارداری خوراکی، استروئیدهای آنابولیک و داروهای شیمی درمانی خاص می توانند سطح AFP را در خون افزایش دهند، در حالی که سایر داروهای شیمی درمانی می توانند سطح AFP را کاهش دهند. علاوه بر این، شرایط پزشکی مانند بیماری کبد، هپاتیت و سیروز نیز می تواند بر سطوح AFP تأثیر بگذارد.

 

بنابراین، مهم است که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را از داروهایی که مصرف می کنید یا شرایط پزشکی خود را قبل از انجام آزمایش AFP مطلع کنید تا از تفسیر دقیق نتایج اطمینان حاصل کنید.

 

همچنین شایان ذکر است که آزمایش AFP یک آزمایش خونی است که هیچ عامل مداخله ای مانند رنگ های کنتراست یا رادیوداروها را شامل نمی شود که گاهی در سایر آزمایش های تصویربرداری تشخیصی مانند سی تی اسکن یا اسکن PET استفاده می شود .

تفسیر نتایج آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) به زمینه ای که آزمایش در آن درخواست شده و سابقه پزشکی فرد بستگی دارد. در اینجا چند دستورالعمل کلی برای تفسیر نتایج آزمون AFP وجود دارد:

 

سرطان کبد: در افراد با خطر بالای سرطان کبد، مانند افرادی که بیماری مزمن کبدی دارند یا سابقه خانوادگی سرطان کبد دارند، سطح بالای AFP در خون ممکن است نشان دهنده وجود سرطان کبد باشد. با این حال، آزمایش AFP یک ابزار تشخیصی قطعی برای سرطان کبد نیست و آزمایش های دیگری مانند مطالعات تصویربرداری و بیوپسی کبد ممکن است برای تأیید تشخیص مورد نیاز باشد.

 

تومورهای سلول زاینده : در افراد مبتلا به انواع خاصی از تومورهای سلول زایا، مانند سرطان بیضه و سرطان تخمدان، افزایش سطح AFP در خون ممکن است نشان دهنده وجود تومور باشد. با این حال، تست AFP یک ابزار تشخیصی قطعی برای این تومورها نیست و ممکن است برای تایید تشخیص به آزمایش های دیگری مانند مطالعات تصویربرداری و بیوپسی نیاز باشد.

 

سلامت جنین : در زنان باردار، تست AFP ممکن است به عنوان یک ابزار غربالگری برای ناهنجاری های جنینی، مانند نقص لوله عصبی و سندرم داون استفاده شود. سطوح غیر طبیعی AFP ممکن است نشان دهنده نیاز به آزمایش های تشخیصی بیشتر، مانند سونوگرافی یا آمنیوسنتز باشد.

 

بیماری مزمن کبدی: در افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی، مانند سیروز، افزایش سطح AFP در خون ممکن است نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد باشد. ممکن است آزمایش منظم AFP برای نظارت بر توسعه سرطان کبد در این افراد توصیه شود.

 

توجه به این نکته مهم است که افزایش سطح AFP در خون می تواند ناشی از شرایط غیر سرطانی مانند هپاتیت، سیروز و بارداری باشد، بنابراین نتایج آزمایش AFP باید همراه با سایر آزمایش های تشخیصی و اطلاعات بالینی تفسیر شود.

• آزمایش نشانگر تومور AFP برای چه مواردی استفاده می شود؟

تست AFP به عنوان یک کمک تشخیصی در تشخیص و مدیریت برخی سرطان ها، به ویژه سرطان کبد و تومورهای سلول زایا و همچنین برای نظارت بر اثربخشی درمان سرطان و تشخیص عود سرطان استفاده می شود.

 

• آزمایش نشانگر تومور AFP چگونه انجام می شود؟

تست AFP یک آزمایش خون ساده است که در آزمایشگاه یا بیمارستان انجام می شود. مقدار کمی خون از ورید بازو گرفته می شود و نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود.

 

• سطوح نرمال AFP چقدر است؟

محدوده طبیعی سطوح AFP در خون بسته به آزمایشگاهی که آزمایش را انجام می دهد، می تواند کمی متفاوت باشد. به طور کلی، سطح نرمال AFP کمتر از 10 نانوگرم در میلی لیتر در بزرگسالان در نظر گرفته می شود.

 

• چه چیزی می تواند باعث افزایش سطح AFP شود؟

افزایش سطح AFP در خون می تواند ناشی از شرایط مختلفی از جمله سرطان کبد، تومورهای سلول زایا، سیروز، هپاتیت و بارداری باشد.

 

• آیا تست AFP می تواند سرطان را تشخیص دهد؟ 

تست AFP یک ابزار تشخیصی قطعی برای هیچ بیماری پزشکی از جمله سرطان نیست . سطوح بالا AFP ممکن است نشان دهنده نیاز به آزمایش های تشخیصی بیشتر ، مانند مطالعات تصویربرداری و بیوپسی، برای تأیید تشخیص باشد.

 

• آیا خطرات یا عوارضی در ارتباط با تست AFP وجود دارد؟

آزمایش AFP به طور کلی بی خطر و کم خطر است، اما خطر کمی خونریزی، عفونت، غش، هماتوم یا نتایج مثبت یا منفی کاذب مرتبط با هر آزمایش خون وجود دارد.

 

توجه به این نکته مهم است که این پاسخ ها ماهیت کلی دارند و ممکن است برای هر مورد فردی صدق نکنند. اگر سؤال خاصی در مورد آزمایش نشانگر تومور AFP دارید ، بهتر است با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید.

در اینجا چند نکته مهم دیگر در مورد آزمایش نشانگر تومور آلفا فتوپروتئین (AFP) وجود دارد:

 

نتایج مثبت و منفی کاذب ممکن است رخ دهد: در حالی که تست AFP می تواند یک ابزار تشخیصی مفید باشد، اما همیشه دقیق نیست. نتایج مثبت کاذب (افزایش سطح AFP در غیاب سرطان) و نتایج منفی کاذب ( سطح نرمال AFP در حضور سرطان) ممکن است رخ دهد.

 

تست AFP یک ابزار تشخیصی مستقل نیست: تست AFP معمولاً همراه با سایر تست های تشخیصی، مانند مطالعات تصویربرداری و بیوپسی، برای تشخیص سرطان و سایر شرایط پزشکی استفاده می شود.

 

سطوح AFP می تواند در طول زمان تغییر کند: سطح AFP در خون می تواند در طول زمان تغییر کند، حتی در افراد مبتلا به سرطان. بنابراین، ممکن است برای نظارت بر تغییرات در سطوح AFP در طول زمان به آزمایش منظم نیاز باشد.

 

سطح AFP را می توان تحت تأثیر داروها و شرایط پزشکی قرار داد: برخی داروها، مانند داروهای ضد بارداری خوراکی و داروهای شیمی درمانی، و همچنین شرایط پزشکی، مانند سیروز و هپاتیت، می توانند بر سطح AFP در خون تأثیر بگذارند.

 

آزمایش AFP یک آزمایش غربالگری برای جمعیت عمومی نیست: آزمایش AFP معمولاً فقط برای افرادی توصیه می شود که در معرض خطر بالای ابتلا به انواع خاصی از سرطان، مانند سرطان کبد و تومورهای سلول زاینده هستند.

 

مهم است که هر گونه سؤال یا نگرانی در مورد آزمایش AFP با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارید تا مطمئن شوید که مزایا و محدودیت های آن را کاملاً درک کرده اید.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.