لیلة المبیت چه شبی است؟

مجموعه: متفرقه دینی

شب لیلة المبیت چه شبی است

درباره شب لیلة المبیت

«لیلة المبیت» چه شبی است ؟

لیلة المبیت، به معنی "شب خوابیدن در بستر"، به شبی در تاریخ اسلام اشاره دارد که سران قریش برای قتل پیامبر اسلام (ص) برنامه‌ریزی کرده بودند، اما با فداکاری امام علی (ع) این نقشه نقش بر آب شد. تاریخ این واقعه در اول ماه ربیع‌الاول سال چهاردهم بعثت ذکر شده است.

پیش زمینه :

پس از انعقاد پیمان عقبه دوم و گرویدن مردم یثرب به اسلام، قریشیان که از گسترش اسلام و نفوذ پیامبر (ص) در هراس بودند، تصمیم به قتل ایشان گرفتند. آنها در دارالندوه، محل اجتماع بزرگان قریش، نقشه قتل پیامبر (ص) را طرح‌ریزی کردند.

نقشه قتل :

بر اساس این نقشه، قرار بود در شبی مشخص، افراد مسلح از قبایل مختلف قریش به خانه پیامبر (ص) هجوم برده و ایشان را به قتل برسانند. آنها تصور می‌کردند با این کار، به دعوت اسلام پایان خواهند داد.

هشدار الهی :

اما خداوند متعال پیامبر (ص) را از این نقشه آگاه کرد. جبرئیل امین به پیامبر (ص) خبر داد که قریشیان قصد جان ایشان را دارند و دستور الهی مبنی بر هجرت به مدینه را ابلاغ کرد.

فداکاری امام علی (ع) :

پیامبر (ص) به امام علی (ع) دستور داد تا آن شب در بستر ایشان بخوابد و خود مخفیانه از مکه خارج شود. امام علی (ع) با جانفشانی تمام، این دستور را اطاعت کرد و خود را در معرض خطر قرار داد تا جان پیامبر (ص) نجات یابد.

هجرت پیامبر (ص) :

پیامبر (ص) پس از آنکه لباس‌های امام علی (ع) را پوشید، در حالی که آیه شریفه: «وَ جَعَلْنَا مِن‌ بَیْنِ اَیْدِیهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَاَغْشَیْناَهُمْ فَهُمْ لَا یُبْصِرُونَ؛ یس/سوره یس، آیه۹. و در پیش روی آنان سدّی قرار دادیم، و در پشت سرشان سدّی و چشمانشان را پوشانده‌ایم، لذا نمی‌بینند!» را می‌خواندند، از خانه بیرون رفتند و خداوند چشمان مشرکان را از دیدن پیامبر ناتوان ساخت. از خانه خارج شد و به سمت غار ثور رهسپار شد. قریشیان هنگامی که به خانه پیامبر (ص) هجوم بردند، با امام علی (ع) در بستر ایشان مواجه شدند و نقشه آنها خنثی شد.

اهمیت لیلة المبیت :

لیلة المبیت پیامدهای مهمی در تاریخ اسلام داشت. از جمله:

• نجات جان پیامبر (ص) و تداوم دعوت اسلام

• نقطه عطفی در تاریخ اسلام و آغاز هجرت پیامبر (ص) به مدینه

• افزایش ایمان و وفاداری مسلمانان به پیامبر (ص) و امام علی (ع)

• تجلی فداکاری و جان‌فشانی امام علی (ع) در راه اسلام

• ناکامی مشرکان

درباره لیلة المبیت

آثار و پیامدهای لیلة المبیت :

• تأمین امنیت پیامبر (ص) و مسلمانان: هجرت پیامبر (ص) به مدینه، جان ایشان و مسلمانان را از خطر مشرکان نجات داد.

• تأسیس حکومت اسلامی در مدینه: پیامبر (ص) در مدینه، اولین حکومت اسلامی را تأسیس کرد.

• گسترش اسلام: هجرت به مدینه، زمینه گسترش اسلام به سایر نقاط شبه جزیره عربستان را فراهم کرد.

فضائل و برکات لیلة المبیت :

• لیلة المبیت از شب‌های پر فضیلت در تاریخ اسلام است.

• در این شب، خداوند متعال جان پیامبر (ص) را از خطر مشرکان نجات داد.

• فداکاری امام علی (ع) در این شب، درس ایثار و از خودگذشتگی را به مسلمانان آموخت.

آیه لیلة المبیت :

آیه ۲۰۷ سوره بقره به عنوان آیه لیلة المبیت و همچنین آیه شراء یا اشتراء معروف است. این آیه در شان فداکاری امام علی (ع) در آن شب نازل شده است. خداوند در این آیه کسانی را که جان خود را در راه رضای خدا فدا می‌کنند، ستایش می‌کند.

وَ مِنَ النَّاسِ مَن یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ وَ اللَّـهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ ﴿۲۰۷﴾ |و از میان مردم كسی است كه جان خود را برای طلب خشنودی خدا می‌فروشد، و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است.

تمامى مفسران شیعه و اکثر مفسران اهل سنت، معتقدند که شأن نزول این آیه فداکارى حضرت علی علیه‌السلام در لیلة المبیت و در بیان فضیلت و مقام آن حضرت است. طبرسی صاحب تفسیر "مجمع البیان" گوید: این آیه در میان راه مکه و مدینه، به هنگام هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله بر آن حضرت نازل گردید.

در همین تفسیر آمده است: هنگامى که حضرت علی علیه‌السلام در بستر پیامبر صلی الله علیه و آله خوابید تا پیامبر صلی الله علیه و آله از دسیسه مشرکان بگریزد، جبرئیل در بالاى سر حضرت علی علیه السلام و میکائیل در پایین پاهایش قرار گرفته (و او را محافظت مى‌ نمودند) و جبرئیل به آن حضرت، مى‌ گفت: آفرین و خوشا به افرادى مانند تو، اى پسر ابى‌طالب که خداوند متعال در میان فرشتگانش به تو مباهات مى‌ کند و به تو مى‌ نازد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته